< TSL 87 – REDACTIONEEL >
We beginnen dit nummer met Russische cultuur en literatuur van het begin van de twintigste eeuw. Een onbekend facet daarvan is het cabaret, dat een grote bloei kende in de jaren kort voor de Revolutie. Het Russische cabaret was sterk theatergericht: regisseurs en ook acteurs en actrices leverden er een belangrijke bijdrage aan. In het cabaret-artiestencafé ‘De zwerfhond’ traden ook bekende schrijvers en dichters van die tijd op, onder wie Koezmin, Achmatova, Mandelstam, Majakovski en Chlebnikov. Een ander onbekend facet is het proza van de eerste jaren na de Revolutie. Sommige schrijvers uit die tijd behoren tot de canon van de Russische literatuur en zijn ook uitgebreid vertaald (Babel, Boelgakov), maar voor andere talentvolle auteurs geldt dat. niet. Tot die laatsten behoort Konstantin Vaginov. We introduceren hem hier met een fragment uit zijn eerste roman, Bokkenlied.
De Poolse literatuur heeft al heel wat Nobelprijswinnaars opgeleverd, onder wie de dichters Czesław Miłosz en Wisława Szymborska. Het had niemand verbaasd als ook Adam Zagajewski die prijs had gekregen, maar een andere Poolse auteur, Olga Tokarczuk, ging met de eer strijken. Nu Zagajewski is overleden zal de prijs hem nooit worden toegekend. De prozaïste Joanna Bator en de dichter Tadeusz Dąbrowski maken nog een kans.
De onlangs opnieuw vertaalde roman van Józef Wittlin Het zout der aarde en Hašeks beroemde roman over soldaat Švejk hebben verschillende overeenkomsten, met als belangrijkste dat de hoofdpersonen ervan, als onnozele geesten, verbijsterd zijn over alles wat ze om zich heen zien gebeuren in de nadagen van de Oostenrijks-Habsburgse monarchie. Die onnozelheid is ver te zoeken in de poëzie van de hedendaagse Tsjechische dichter Jan Škrob.
Met hedendaags Russisch proza besluiten we dit nummer. De vier auteurs die we hier introduceren zijn alle afkomstig uit de provincie en niet uit Moskou of Sint-Petersburg, een teken misschien dat we de broodnodige vernieuwing van het Russische proza niet moeten verwachten van het centrum, maar van de periferie.
September 2021