Tijdschrift voor Slavische Literatuur
Jevgeni Jevtoesjenko
De alsermaargeennarigheidvankomtisten
Jevgeni Jevtoesjenko. Bron
In september 1986 publiceerde de bekende Russische dichter Jevgeni Jevtoesjenko in de Pravda een gedicht onder de fraaie titel 'Kabytsjevonevysjlisty'. Het gedicht is gericht tegen diegenen die bang zijn voor de vooruitgang, in het bijzonder de vertragers van Gorbatsjovs politiek van glasnost en perestrojka. Dit typische Jevtoesjenko-produkt is representatief voor de publicistische poëzie waaraan de Sovjetliteratuur zo rijk is. Emmanuel Waegemans maakte er een sprekende vertaling van.
DE ALSERMAARGEENNARIGHEIDVANKOMTISTEN
Niet elke idee gaat op
niet elk zaad breekt door het asfalt
Archimedes sloeg zoals de allerhoogste
met de vuist op de aardbol:
geef me een steunpunt
en ik zet de wereld op z'n kop!
maar ze gaven hem dat steunpunt niet:
als er maar geen narigheid van komt .
als er maar geen narigheid van komt .
de eerste trein
stak men ook stokken in de wielen
en de vingers van kwakzalvers
trokken het mes van de chirurg terug
toen die voor het eerst een hart openlegde
om een mens te redden
als er maar geen narigheid van komt ...
men mopperde zelfvoldaan en stuurs
tegen vliegtuigen, tegen elektrisch licht
als er maar geen narigheid van komt ...
en De Meester en Margarita
hebben wij, net als u,
met twintig jaar vertraging moeten lezen
erg is het voor een alcoholicus
z'n foezel te moeten laten
de gezouten augurk moet toch eens
de sprong wagen naar de augurkensoep
een speciale categorie zijn wel
de alcoholici van de lafheid
om het maar eens beeldrijk te zeggen:
de alsermaargeennarigheidvankomtisten
hun handen beven van dronkenschap
hun niet erg nuchtere benen begeven het
wanneer hen ter ondertekening
wordt voorgelegd een gedicht of een tekening
en zelfs de karaf met water
houden ze als zatlappen vast
de alcoholici van de lafheid
de foezelaars van de leugen
en door de zoete slangen der telefoondraden
sluipt van oor tot oor
hun verbaal gefoezel
in plaats van te zorgen
voor brood, vlees en staal
hoor je hun slijmerig gebazel:
als er maar geen narigheid ...
aan de lijn is Jan Twijfelmans
laat die ook maar van de staatsruif eten
één grote samovar is hij
vol van burgerlijke twijfels
zijn koperen voorhoofd is eindelijk gesmolten
het kokend water baant zich een weg door de naden
maar 't is allemaal zo klaar als een klontje
waar ze bang voor zijn:
als er maar geen narigheid ...
Filonov zouden we moeten exposeren
om Parijs te verbouwereren
da's aangebrand zeggen sommigen:
één hoop narigheid ...
terwijl waarheden als een koe aangetoond worden
verzwinden de door
de alsermaargeennarigheidvankomtisten
uitgezogen jaren in het niets ...
hoeveel is niet verschroeid
door dat alsermaargeennarigheidvankomtisme
net een droogte
beschamend is het uitgerekend nu
te gaan mugge ziften
er zijn mensen die heel hun leven gehoopt hebben
dat er iets zou gebeuren
en parasieten wier enige werk erin bestond te voorkomen
dat er iets gebeurde
als iemand bij ze binnenkomt
houden ze hun ogen
als een tweeloop
gericht op de requestrant
vol achterdocht en angst
de safe waar het lot van de mensen ligt opgeborgen
is een door bureaucraten beheerde juwelenkist
die zijn stalen wolvetanden laat zien
in harnassen gemaakt van resoluties
hebben de ridders van de lange baan zelfs
het monster van Lochness
bereikt de bodem niet het
koren en de koeien opgevreten
en tegelijk ook de boer
véel efficiënter dan Coloradokevers en mond- en klauwzeer
en de aarde verweesde
beroofd van de zachte wind van de akkerman
de boekweit stond er triest bij
de klaver liet treurig zijn hoofd hangen
en de bende van Lysenko
sneed de zo al afgepeigerde aar
bij de wortel af
en leerde de kippen kwaken
om aldus geen belasting te hoeven betalen
in een versleten veldjas behoedt
mijnheer Alsermaargeennarigheidvankomtist
zijn medeburgers
voor zogezegd schadelijke ideeën
in heel de cybernetica zag hij
alleen maar achterlijke mystiek
onze toekomstige kinderen heeft hij de computers onthouden
al wat nieuw is hebben ze afgewezen
de uitstellers, de tegenhouders
da's zonder precedent!
zwaaien ze dreigend met hun stempels
maar vergeten dat met een versleten geweer
barrevoets en naakt
eveneens zonder precedent was
de Oktoberrevolutie!
voor eeuwen zonder precedent
zijn Lenin en Majakovski
zonder precedent is
Gagarin, die heel de aardbol omvat
zonder precedent wat moed betreft
is het kernmoratorium
de heldendaad van de matrozen
door ons land voltooid
ik begroet de tijd
dat volgens de wetten der ballistiek
de alsermaargeennarigheidvankomtisten
uit hun gemakkelijke fauteuils vliegen
sleur ze uit hun werkvertrekken
en laat ze in die grote uitgestrektheid
van ons Grote Vaderland
naar lucht happen
als de alsermaargeennarigheidvankomtisten
meer schrappen dan schrijven
en de kloof te groot is
tussen het rode vaandel en de rode pen
niet toevallig is het
dat in ons vaandel
Hamer en Sikkel voorkomt
en niet dat bangelijke
als er maar geen narigheid van komt!
Niet elke idee gaat op
niet elk zaad breekt door het asfalt
Archimedes sloeg zoals de allerhoogste
met de vuist op de aardbol:
geef me een steunpunt
en ik zet de wereld op z'n kop!
maar ze gaven hem dat steunpunt niet:
als er maar geen narigheid van komt .
als er maar geen narigheid van komt .
de eerste trein
stak men ook stokken in de wielen
en de vingers van kwakzalvers
trokken het mes van de chirurg terug
toen die voor het eerst een hart openlegde
om een mens te redden
als er maar geen narigheid van komt ...
men mopperde zelfvoldaan en stuurs
tegen vliegtuigen, tegen elektrisch licht
als er maar geen narigheid van komt ...
en De Meester en Margarita
hebben wij, net als u,
met twintig jaar vertraging moeten lezen
erg is het voor een alcoholicus
z'n foezel te moeten laten
de gezouten augurk moet toch eens
de sprong wagen naar de augurkensoep
een speciale categorie zijn wel
de alcoholici van de lafheid
om het maar eens beeldrijk te zeggen:
de alsermaargeennarigheidvankomtisten
hun handen beven van dronkenschap
hun niet erg nuchtere benen begeven het
wanneer hen ter ondertekening
wordt voorgelegd een gedicht of een tekening
en zelfs de karaf met water
houden ze als zatlappen vast
de alcoholici van de lafheid
de foezelaars van de leugen
en door de zoete slangen der telefoondraden
sluipt van oor tot oor
hun verbaal gefoezel
in plaats van te zorgen
voor brood, vlees en staal
hoor je hun slijmerig gebazel:
als er maar geen narigheid ...
aan de lijn is Jan Twijfelmans
laat die ook maar van de staatsruif eten
één grote samovar is hij
vol van burgerlijke twijfels
zijn koperen voorhoofd is eindelijk gesmolten
het kokend water baant zich een weg door de naden
maar 't is allemaal zo klaar als een klontje
waar ze bang voor zijn:
als er maar geen narigheid ...
Filonov zouden we moeten exposeren
om Parijs te verbouwereren
da's aangebrand zeggen sommigen:
één hoop narigheid ...
terwijl waarheden als een koe aangetoond worden
verzwinden de door
de alsermaargeennarigheidvankomtisten
uitgezogen jaren in het niets ...
hoeveel is niet verschroeid
door dat alsermaargeennarigheidvankomtisme
net een droogte
beschamend is het uitgerekend nu
te gaan mugge ziften
er zijn mensen die heel hun leven gehoopt hebben
dat er iets zou gebeuren
en parasieten wier enige werk erin bestond te voorkomen
dat er iets gebeurde
als iemand bij ze binnenkomt
houden ze hun ogen
als een tweeloop
gericht op de requestrant
vol achterdocht en angst
de safe waar het lot van de mensen ligt opgeborgen
is een door bureaucraten beheerde juwelenkist
die zijn stalen wolvetanden laat zien
in harnassen gemaakt van resoluties
hebben de ridders van de lange baan zelfs
het monster van Lochness
bereikt de bodem niet het
koren en de koeien opgevreten
en tegelijk ook de boer
véel efficiënter dan Coloradokevers en mond- en klauwzeer
en de aarde verweesde
beroofd van de zachte wind van de akkerman
de boekweit stond er triest bij
de klaver liet treurig zijn hoofd hangen
en de bende van Lysenko
sneed de zo al afgepeigerde aar
bij de wortel af
en leerde de kippen kwaken
om aldus geen belasting te hoeven betalen
in een versleten veldjas behoedt
mijnheer Alsermaargeennarigheidvankomtist
zijn medeburgers
voor zogezegd schadelijke ideeën
in heel de cybernetica zag hij
alleen maar achterlijke mystiek
onze toekomstige kinderen heeft hij de computers onthouden
al wat nieuw is hebben ze afgewezen
de uitstellers, de tegenhouders
da's zonder precedent!
zwaaien ze dreigend met hun stempels
maar vergeten dat met een versleten geweer
barrevoets en naakt
eveneens zonder precedent was
de Oktoberrevolutie!
voor eeuwen zonder precedent
zijn Lenin en Majakovski
zonder precedent is
Gagarin, die heel de aardbol omvat
zonder precedent wat moed betreft
is het kernmoratorium
de heldendaad van de matrozen
door ons land voltooid
ik begroet de tijd
dat volgens de wetten der ballistiek
de alsermaargeennarigheidvankomtisten
uit hun gemakkelijke fauteuils vliegen
sleur ze uit hun werkvertrekken
en laat ze in die grote uitgestrektheid
van ons Grote Vaderland
naar lucht happen
als de alsermaargeennarigheidvankomtisten
meer schrappen dan schrijven
en de kloof te groot is
tussen het rode vaandel en de rode pen
niet toevallig is het
dat in ons vaandel
Hamer en Sikkel voorkomt
en niet dat bangelijke
als er maar geen narigheid van komt!
Vertaling Emmanuel Waegemans