Tijdschrift voor Slavische Literatuur

Met Nikolaj Stepanovitsj
Is er iets gebeurd
Hij ging op de divan liggen
Nee, niks aan de hand
Goed, het gaat wel over
Er is iets gebeurd
Met Nikolaj Stepanovitsj
Zoiets is al wel vaker gebeurd
Hoge bloeddruk
Het hart

Maar nu is er iets anders gebeurd
Hoge bloeddruk, het hart, aderen
Slapte, misselijkheid
Hij ging even liggen
Maar niks aan de hand lijkt wel
Hij stond zelfs op, liep wat rond
Ging naar de keuken
Wilde wat water drinken
Maar deed dat niet om de een of andere reden.

Hij liep nog wat rond

Zulke lichtvoetigheid
Licht, goed om te lopen
Normaal zo
Aangenaam om te lopen
Je lijkt te moeten gaan liggen
Maar je wilt wat lopen
Hij liep, liep
Ging het trapportaal op
Wilde zoals gewoonlijk met de lift gaan
Maar hij liep, liep naar beneden
Wat loopt het gemakkelijk
Over deze eigen
Vieze trap
Wat is het prettig licht te lopen
Naar de uitgang van zijn
Armzalige portaal

Hij ging naar buiten
Tussen het huis en de geasfalteerde weg
Een strook ruwe Aarde
’s Zomers raakt deze begroeid met
Ongelijkmatige graspollen
En als het geen zomer is verandert hij
Gewoon in een smerig stuk Aarde
En hoe het nu is – moeilijk te vatten
Geen zomer, geen herfst
Geen winter en geen lente
Gewoon een schets van het gebruikelijke

Op de geasfalteerde weg
Nauw, anderhalve strook breed
Staan silhouetten van autoʼs
Hun merk is moeilijk vast te stellen
De landen waar ze vandaan komen
Lastig te onthouden van wie ze zijn
Er staan bepaalde autoʼs
Zoals altijd
Hoewel niet helemaal zoals altijd

Het was altijd duidelijk
Zo had je de Devjatka¹ van Petka
Met zijn donkergetinte ramen
Waardoor je niets kon zien
Petka vertelde
Dat als hij de bocht omging
Hij de raampjes liet zakken
Om tenminste iets te kunnen zien
Van wat daar was, achter die geheimzinnige bochten
Je had ook de Logan van Semjonytsj
Zoʼn gewone Logan, grijs
En de Becha² van Matvej
Onbekend van welk jaar
En zelfs moeilijk te zeggen van welke serie
Zo oud is hij al, vuil
Hij zou beter een
Logan kunnen kopen, zoals Semjonytsj
Of een Kia Rio op krediet
Enzovoorts

Maar nu is het onduidelijk
Wat voor auto’s het zijn, van wie
Het zijn gewoon autoʼs
En je wilt er zelfs niet naar toe lopen
En er belangstelling voor tonen

De binnenplaats lijkt bekend, die van je eigen woning
Maar toch niet helemaal duidelijk
Was deze boom hier
Of was die hier niet
Onbegrijpelijk
Als het ware
En dan deze bank
Was die er
Maar dat is niet echt interessant

Maar hoe gemakkelijk daarentegen
Wil je iets doen in de trant van gymnastiekoefeningen
Je lenige lichaam bewegen
Hierheen en daarheen
Hoe gemakkelijk buigen je lendenen
Hoe gemakkelijk gaan je armen
Van de ene naar de andere kant
Hierheen en daarheen, hierheen en daarheen
En na een van deze bewegingen
Hangt Nikolaj Stepanovitsj een beetje
Boven het oppervlak van de Aarde
En hij hangt er nog steeds
En maakt nog een energieke beweging
En vliegt een beetje
En nog een paar bewegingen
En daar vliegt Nikolaj Stepanovitsj
Niet een beetje
Maar gewoon, hij vliegt
Nou ja, niet hoog
En in zijn bewustzijn gebeurt niets
Gewoon zoʼn vreemde gewaarwording
En een hele rits gedachten dat het net als anders
Dat het normaal is, al kan het in zekere zin ook zo
Nou, gewoon, zo
Je armen nog wat uitstrekken
Als je schouder pijn doet herinner je je plotseling
Je te ontspannen, je ledematen uitrekken
Zoals iemand je dat eens zei
Nooit ontspande je je zo goed
Zelfs niet toen je volleybalde
Nooit voelde je je zo
Kwiek, zo gezond.

Het dorp Spoorlijn
Ligt al beneden
Niet ver beneden
Maar gewoon beneden
Daar kun je boven zweven
En zo nodig
Maak je een soepele beweging met je lichaam naar rechts
En vlieg je soepel naar rechts
Je maakt een iets scherpere beweging met je lichaam naar voren
En je vliegt iets sneller naar voren
Zo kun je afwisselen
Nou ja, normaal
Niets opmerkelijks
Nikolaj Stepanovitsj
Ervaart dit niet
Als iets opmerkelijks
Normaal, normaal
En denkt zelfs om de een of andere reden niet
Dat er vroeger zo iets dergelijks
Niet was

Het eigen dorp Spoorlijn
Bosstraat 3, 5 en 7
De eigen flats van vijf etages
Nina, Vasja, Petja, mama
De Coöperatiestraat
De stoffenwinkel
De meubelwinkel
Het warenhuis
De Coöperatiestraat
Kruist de Leninstraat
Het grote park, de attracties
Hoe laat is het nu, interessant
Onbegrijpelijk
Het is niet licht en het is geen nacht
Iets ertussenin
Als Nikolaj Stepanovitsj
In Petersburg of Stockholm geweest zou zijn,
In Moermansk, Norilsk of Vorkoeta
Dan zou hij hebben gedacht
Dat dit was als de zomer tijdens de witte nachten
Maar hij is nooit in Petersburg geweest
Noch in de andere genoemde bewoonde plaatsen
Gewoon een of ander vreemd licht
De Leninstraat
Is breed en de laatste tijd opgesierd
Met winkels, uithangborden, reclame
Het pleintje met bankjes
Waar gewoonlijk de jeugd rondhangt
Maar nu hangt de jeugd er niet rond
En Nikolaj Stepanovitsj
Niet dat hij ernaartoe vloog
Maar op de een of andere manier verplaatst hij zich
Naar het station
Een typisch station uit de jaren zeventig
Een geheel leeg perron
Een groot station
Maar om de een of andere reden geen treinen, wagons
Er is helemaal niets en niemand
Alleen op spoor vijf
Staat een eenzame bruine
Goederenwagon
En bij het zien van deze wagon
Zou Nikolaj Stepanovitsj in huilen zijn uitgebarsten
Als hij had kunnen huilen
Achter het station
Verder weg, voorbij de sporen
Is de zogenaamde privésector
Huisjes, hutjes
Geen enkel lichtje daarin
Rondom bos
Nikolaj Stepanovitsj dacht
Nee, hij dacht niet
Maar in hem voer als het ware
De gedachte
Dat hij beslist
In het districtscentrum moest zijn
O, die lenigheid in zijn lendenen
O. die gemakkelijke, aangename
Bewegingen van zijn armen
En daar vliegt Nikolaj Stepanovitsj
Al niet meer, zweeft niet
Maar verplaatst zich
Op een andere, onbegrijpelijke manier
Parallel aan de oppervlakte van de Aarde
Parallel aan de slapende bossen
Parallel aan de wijde velden
En hij ziet ten slotte
Het districtscentrum
Maar niet de straten ervan
De pleinen en de huizen
Maar hij ziet het in zijn geheel
Als een brok materie
Of een idee
En het wordt niet lichter
Of donkerder
Maar zo, als bijvoorbeeld
Tijdens een pooldag in Vorkoeta
Grauw, somber, bleek

En als de situatie anders was geweest
Dan zou Nikolaj Stepanovitsj hebben gedacht
Dan zou hij erover hebben nagedacht, zijn kop hebben gekrabd
Waar hij nog meer heen zou gaan
Maar hij bedacht niets
En krabde niets
En bewoog gewoon een beetje
Met zijn heupgewricht
Steeg naar grote hoogte
En zag iets
En als, nogmaals
De situatie anders was geweest
Dan zou hij hebben uitgeroepen
In zijn handen hebben geklapt en uitgeroepen
Daar is het, ons land
Daar is het, ons Europa
Of daar, Azië of Eurazië
En daar, ten slotte, onze Aarde
Maar dit was een ander geval
Hij zag slechts een bruine vlakte
Niet zelfs alleen maar tot de horizon
Maar verder dan alle horizonnen
En een doffe, treurige gedachte
Boorde zich als een staak in hem
Kijk, hier was ik
En een andere gedachte
Als je dit een gedachte kon noemen
Begon in hem te jeuken
Tijd om terug te gaan, naar het dorp Spoorlijn
En daar is al het station
De Leninstraat
De Coöperatiestraat
En de Bosstraat
Huis nummer 7, 5
En, ten slotte, huis nummer 3
8
En vooruit nu, met zijn allen
Laten we Nikolaj Stepanovitsj
Succes wensen, geluk, een goed humeur
Alle, zoals men zegt, goeds
Opdat alles bij hem, zoals men zegt,
Goed is



Vertaling Willem G. Weststeijn