Tijdschrift voor Slavische Literatuur

REGEN

Met alles blij: blij dat de stad is
Doorweekt, dat daken, gister vies,
Vandaag, als zachte zijde glanzend,
Bedekt zijn met een zilvervlies.

Blij, dat mijn hartstocht opgedroogd is;
Door ’t raam zie ik glimlachend aan,
Hoe jij, alleen, met snelle passen
Voorbijkomt door de gladde laan.

Blij, dat het nog veel harder regent
En jij in iemand anders straat
Je natte paraplu omlaaghoudt
En afschudt voor je binnengaat.

Blij ook, dat jij me bent vergeten,
Dat jij, als jij die stoep afgaat,
Niet naar mijn vensterraam zult kijken,
Je oog niet meer naar míj opslaat.

Blij, dat jij aan mijn deur voorbijgaat,
Dat ik je desondanks kan zien,
Dat een hartstochtelijke lente
Passeert, zo zuiver en subliem.

7 april 1908, Moskou

OP PAD

Het stormt, het sneeuwt... Geschoeid, mij vreemd als ’t ware,

IJskoud, die hand van mij.

Is dát niet vreemd: haast lijfelijk ervaar ik:

Jij bent nabij!

En tóch sleep ik me huiswaarts met mijn koopjes,

En toch, ik leef, ik mag.

Hoe simpel alles! Nee, geheel niet broos is

Zo’n droom bij dag!

Nóg kwellen afstanden, althans de aardse,

Nog schrijnt die hand van mij,

Maar stelliger te weten, en veel klaarder:

Jij bent nabij.

7 februari 1916

GOUD

Goud – in de mond; klaproos en honing – in de hand:

Van al jouw aards gezwoeg de laatste gift, ’t restant.

’k Wil niet als een Romein verbranden na mijn dood,
Maar slapen in de aarde, als in de moederschoot,
En groeien als het gras, ontkiemen als het graan,
Als vroeger wervelend de weg der sterren gaan.
De roos, de honing rot in gravenzwarte grond,
De munt zakt weg in de gestorven mond…

Maar vele, vele donkere jaren verderop
Graaft een of andere vreemde mijn gebeente op;
En wordt de zwarte schedel door zijn spa gekloofd,
Dan tuimelt rinkelend een zware munt uit ’t hoofd
En glanzen zal het goud dat uit die botten viel,
Zoals een kleine zon, als weerschijn van mijn ziel.

7 januari 1917

op de manier van het graan

Langs strakke voren gaat een zaaier, voor na voor,
En drukt zijn vaders spoor, alsook grootvaders spoor.

Als kleine korrels goud glanst in zijn hand het graan,
In zwarte aarde echter moet het onder gaan.

En waar de blinde worm de zware grond doorsnijdt,
Daar sterft het en ontkiemt na een geheime tijd.

En zo gaat ook mijn ziel de weg langs van het graan:
Het donker in, zij sterft – om dan weer op te staan.

Ook jij, mijn vaderland, ook jij, het volk dat lijdt,
Sterft af en leeft opnieuw na een bestemde tijd, –

Daar slechts één wijsheid geldt, opdat wij voortbestaan:
Dat al het levende de weg moet gaan van ’t graan.

23 december 1917

dag

Een hete wind, bedrieglijk giftig.
De ademlucht is stoffig, zwoel.
Waartoe, mijn ziel, nog steeds die driften?
Wat jaag je nu nog na, welk doel?

Hier is het goed. De lier mag rusten,
– Een rust vol slaapverwekkendheid –,
In ’s werelds vochtig
-klamme lusten,
In aardse lome lieflijkheid.
’t Is goed hier. Boven heldere straten
Maakt onweer rommelend misbaar;
Marcherend op muziek, soldaten;
’t Krioelt van rappe duivels daar.

Die kleurige affiches plakken
Op muren, vliegensvlug en kwiek,
Daar rollen zij pardoes het dak af,
Pal voor de voeten van ’t publiek.

Eén vangt een vlieg, en ginds danst gene,
En deze, met die scheve bek,
Zit als een ruiter op de benen,
Brutaalweg, van een jonge heks.
En stellig duurt die ganse chaos,
Dit schitterend tumult nog lang,
En ook niet stort met groot geraas in
Dit donker-hemelsblauw gevang;

De zon blijft onvermoeibaar stoven,
Geen pope denkt er ook maar aan –
Blij immers met zo’n dagje – boven
Dít stadsgewoel alarm te slaan.

Lente 1920, Moskou
14-28 mei, Petrograd

***

Er blinkt een ster, de ether trilt,
De nacht kruipt weg in de open bogen.
Uw aarde, Uw bizarre gift,
Wie raakt van haar nu niét bevlogen?

U schonk mij ruimte, schonk mij tijd,
Vijf zinnen, falend bij het minste,
Mijn instabiele ziel vermeit
Zich in het drogbeeld van de kunsten.

En uit het niets schep ik mij al
Uw zeeën, bergen en woestijnen,
Uw zon, die veel geprezen bal,
Die zo verblindend fel kan schijnen.

En plots verwoest ik met een grap
Die hele ongerijmde klaarte,
Zoals een kleuter met één klap
Een vesting, opgebouwd uit kaarten.

4 december 1921

stanza’s

Eens dacht ik: ’k geef een jaar, twee jaren,
Zelfs ’t leven weg voor één moment…
Een zwendelaar miskent de waarde
Van één door hem gevonden cent.

Mijn tijd is thans van andere orde,
Ik heb al rimpeljes ontdekt,
Minuten zijn me duur geworden,
Ik werd verstandig, hard, een vrek.

Ik zie heel veel, meen veel te weten,
Mijn hoofd wordt stilaan grijs als as,
Ik kan de loop der sterren meten
En hoor het groeien van het gras.

En elk geluid dat ú niet waarneemt,
En elk voor u onzichtbaar licht,
Verrijkt de troebele ervaring
Van Psyche die in onmacht ligt.

Ik leef nu slechts ten eigen bate,
Word oud en krom, – maar zamel in
Al wat ik zo meedogend haat en
Ik zo meedogenloos bemin.

17 augustus 1922

***

Zolang de ziel nog jeugd en vaart kent,
Leg haar dan bloot, het geeft niet hoe,
Vertrouw aan babbelzieke snaren
Kordaat haar heilig oproer toe.

Wees diepgehaat, wees ongeduldig,
Verkondig en bazuin haar rond,
De nieuwste waarheid die jij huldigt, –
Want die was nieuw toen jíj haar vond.

Dan, als die hele vracht instincten
Jou lichtelijk ontgoocheld heeft,
Zing dan van simpel koffiedrinken,
Van stuifmeel dat aan vlinders kleeft.

Schep vloeiend, wees volkomen eerlijk,
Mijd woorden zonder zeggingskracht,
En zegen of vervloek de wereld
Die jij in rust hebt uitgedacht.

En merk tot slot, hoe wonderbaarlijk
’t Al-plots-opnieuw-begrijpen is,
En hoe bedwelmend èn bezwaarlijk
– Voor woordaanbidders – zwijgen is.

22 augustus 1924, Hollywood
Vertaling Kees Jiskoot