Tijdschrift voor Slavische Literatuur

Vijfduizend jaar geleden was hier een stad,
met piramiden van goud,
de oevers van de Moldau omzomend.
Nadat het met de grond gelijk was gemaakt door barbaarse stammen,
werd het door oerwoud overwoekerd. Er zijn maar enkele overblijfselen bewaard gebleven.
In het antiquariaat ontdekken we soms een boek,
geschreven met rare tekens die aan spinnetjes doen denken.
Op sommige nazomerse namiddagen,
en ook op. momenten van die kristallijnen leegte
die zich achter de wanhoop uitspreidt,
lijkt het net alsof we de tekst begrepen.
Het licht vanuit de tuin, de bewegende schaduw van de bladeren valt op de bladzijde:
het zijn liederen van goden met tijgerkoppen.
De erfenis van de vernietigde stad is echter niet verloren gegaan.
Het leeft niet aan de randen, zoals we zouden kunnen denken,
maar in het centrum van ons leven zelf:
de oude riten zijn blijven voortbestaan en veranderden
in de vanzelfsprekendheid van de gewoonte naar het beginsel waarvan niemand vraagt.
Bijvoorbeeld de compositie van Praag zelf is gebaseerd
op de plattegrond van de verdwenen stad.
De as Oudestadsplein - Havelmarkt - Wenceslasplein
is de route van een oude cultusweg
vanaf het heilige bos aan de rivier
naar de tempel van de Moeder der goden, die op de plaats van
het huidige Nationaal Museum stond
(en zijn vorm leek er zelfs op).
Deze heilige weg werd omzoomd door marmeren en gouden sfinxen.
Op de plaats van de universiteitsbibliotheek was een grot,
waar rollen met gezangen werden bewaard,
die episoden van de grote theomachie beschreven,
die aan het einde van de wereld beslist zou worden
tijdens de kosmische slag van vuurgeallieerden tegen ijsgeallieerden
op het Drakenveld (d.w.z. op het huidige Oudestadsplein). Ook de
naam van het café De Gouden Tijger stamt uit die tijden en hangt
samen met een cultusbeeld dat hier werd geëerd.
In zijn gloeiende ingewanden werden kinderoffers gelegd, zoals in Carthago;
toen al werd hier tijdens ceremoniën een bedwelmende drank geserveerd,
wellicht gelijkend op de Indische soma.
De naam Praha zelf komt uit de oorspronkelijke taal
en betekent wellicht de put gewijd aan demon Aha.
Die bevond zich waarschijnlijk op de plaats van de huidige Ungelt.
(Het is interessant dat hier tot nu toe wetenschappelijk
onverklaarbare verschijnselen plaatsvinden: digitale horloges blijven
staan en flessen spuitwater openen zich spontaan.)
De koninklijke schat schijnt bij de val van de stad gered te kunnen worden.
Het werd van generatie op generatie doorgegeven
in het geslacht van de hogepriester. Er zijn mensen die beweren
dat het nog steeds zo is. Tot heden schijnen de nakomelingen
van de oorspronkelijke bevolking onder ons te leven, ze bidden voor altaartjes,
verborgen in een donkere hoek achter het tv-toestel,
en wachten op de terugkeer van hun goden.
Ik was twintig jaar lang op zoek naar de schat.
Anderen stichtten gezinnen en maakten carrière,
ik was op zoek naar de koninklijke schat
van de stad die vijfduizend jaar geleden vernietigd werd.
Uit de tijdloosheid van de jaren zeventig
herinner ik me slechts verbrijzelde en pijnlijke beelden
van mijn zoektochten naar de schat, beelden van het harde licht van de nachttrams,
van trappenhuizen, vreemde woningen, een raam van een kroeg dat
in de sneeuwstorm oplicht.
Uiteindelijk gaf ik het op en dacht niet meer aan de schat,
maar op een keer, na een troosteloze kroegentocht,
kwam ik in het huis van een economiestudente terecht,
die ik die avond in café Princ had ontmoet
tijdens een zuiplappendiscussie over de filosofie van Ladislav Klima,
en toen ik 's nachts de wc-deur zocht,
kwam ik in een kamer vol gouden beelden
van vogels, tijgers en fantastische godheden.
Terwijl ik perplex op de drempel bleef staan,
hing het meisje van achteren een zware ketting met een edelsteen om mijn hals
en zei: 'Je wordt de hogepriester van de Moeder der goden.
Papa zal je alles leren. Hij is al oud
en heeft een helper en opvolger nodig. Jouw naam zal
Moarah zijn, oftewel Smaragdvleugel van Aha.
We zullen tot de goden bidden die vertrokken zijn
om al spoedig in hun residentie terug te keren.

de kever

Eindelijk heb ik de informatie ontdekt waarnaar ik jaren op zoek ben geweest, het bericht over de plek waar het begin van de geheime gang zich bevindt die naar het malachieten paleis aan de oever van de ondergrondse rivier leidt, naar het paleis waar ik twintig jaar geleden was uitgenodigd voor een feest. Tevergeefs heb ik om deze informatie te verkrijgen zesenveertig delen van de Oxford Encyclopedie gelezen, die nu mijn hoofd belasten, als ik me 's nachts in bed omdraai, botsen ze pijnlijk tegen mijn schedel - en plotseling vind ik een gedetailleerde beschrijving van de weg in een voetnoot, in een brochure over het fokken van konijnen, die door de Vereniging van Houders van Kleine Huisdieren op slecht papier is uitgegeven in een provinciestad - dat was te verwachten, natuurlijk.

Niemand leest voetnoten, iedereen heeft haast om het boek zo snel mogelijk uit te hebben, alsof ze bij het lezen per meter betaald worden, ze leren volgens speciale methoden nog sneller te lezen, het liefst zouden ze de inhoud van een boek in een concentraat in één keer in het hoofd gespoten willen hebben, zodat ze geen tijd hoeven te verspillen met lezen. Niemand heeft zin zijn reis te onderbreken, naar de donkere kelder van de pagina af te dalen en weer terug te keren; deels is dat terecht omdat in de voetnoten meestal toch alleen maar verwijzingen staan naar boeken, die, als ze al bestaan, hoe dan ook niet beschikbaar zijn, omdat die gewoonlijk in rotsholten te vinden zijn, bovendien wordt in de ruimte voor de noten allerlei rommel uit het hele boek op een hoop geveegd, inclusief de giftige woorden die een pijnlijke ontsteking in het hoofd kunnen veroorzaken - desalniettemin zouden onze lezers te beroerd zijn om van hun weg af te dwalen, ook al zouden ze weten dat ze in de voetnoot een recept zouden kunnen lezen voor hoe ze thuis, met de ingrediënten die in de keuken zijn, de steen der wijzen kunnen koken. Het is me niet geheel duidelijk waar ze zich zo koppig heen haasten; alsof ze niet beseffen dat ze wat ze verhit najagen nooit kunnen bereiken omdat ze er voortdurend voorbijrazen. De echte boodschap van een boek kan alleen hij tegenkomen die traag langs de regels slentert als bij een strandwandeling en naar de stille golfslag van de spraak luistert.

De treuzelaar haalt de snelste hardloper in. Wat zouden de boekensprinters van mijn vriendarcheoloog zeggen die onderzoek deed naar de hoofdstad van een of ander lang verdwenen Aziatisch rijk, die gedeeltelijk was overspoeld door het water van een bergmeer: hij las de constitutie van het rijk, in hiërogliefen gebeiteld in de stenen gevel van een hoge kathedraal, en verplaatste zich daarbij over de muur met smalle en glibberige uitsteeksels waar hij slechts met zijn tenen op kon steunen, aan andere uitsteeksels hield hij zich met pijn en moeite met zijn handen vast. De grootste moeilijkheid zat hem daarin dat bijna elke zin een verwijzing naar een voetnoot bevatte; mijn vriend was echter niet te beroerd om, elke keer als hij op een boven het einde van het woord zwevend sterretjes stuitte, de muur af te dalen om in het ijskoude water. van het meer te duiken, want de noten bevonden zich al diep onder water. Terwijl hij het wier en de vastgezogen weekdieren van de muur verwijderde om de hiëroglifische tekst te kunnen lezen, hoorde. hij een geluid dat aan het geklepper van castagnetten deed denken: het was het tandengeklapper van de talloze roofvissen die om hem heen cirkelden en hem in een steeds nauwer cirkel insloten. Daarna klom hij weer tegen de steile wand op, doorweekt en behangen met wier dat wapperde in de koude bergwind en onder de beten van roofvissen, om het lezen te hervatten op de plek waar hij was gestopt, om een moment later weer onder water af te dalen. Ik lees in de voetnoot dat de deur van de gang die naar het ondergrondse malachieten paleis leidt, te vinden is in de achterwand van een uitpuilende klerenkast in een woning in Praag-Smíchov, het huisnummer staat erbij, ik kan alleen de straatnaam niet lezen, want precies op die plek zit een kever met metalig glimmende vleugels en toont me zijn kolossale kaken. Ik tracht hem met een potlood weg te schuiven, maar de kever bijt erin, trekt het potlood uit mijn hand en smijt het op de grond. De hele avond lever ik strijd met de kever, hij heeft al mijn potlood vernield, pen, kam en tandenborstel, uiteindelijk werp ik me met blote handen op hem waarin hij met verve hapt, maar al die tijd wijkt hij geen millimeter van zijn plaats, hij laat zelfs geen lettertje van de straatnaam zien. Het speelt zich af in de algemene studiezaal van de universiteitsbibliotheek en ik weet dat ik het boek over het fokken van konijnen nooit meer in handen krijg, want in de universtiteitsbibliotheek moeten elke avond alle boeken die die dag zijn uitgeleend om hygiënische redenen worden verbrand (er is uitgerekend dat de voorraad boeken nog voldoende is voor tweehonderachtenvijftig jaar; daarna zal in de ruimten van de universiteitsbibliotheek een markthal komen). Waarom heb ik altijd zo'n pech? Zo vaak was ik al vlakbij de grote overwinning en telkens weer verscheen een fatale kleinigheid op mijn weg. Ik had haast de jubileumuitgave van 'Loop langs de Praagse café's' gewonnen, maar ik werd gediskwalificeerd omdat ik de brioche van dr. Winter had opgegeten.

Ik werd uitgenodigd om deel te nemen aan de Eleusinische mysteriën, die plaatsvonden in een gymzaal van Praag-Kunratice, maar ik zag niets omdat een vrouw op de rij voor mij een hoge paarse hoed droeg en ik haar niet durfde te vragen of ze hem af kon zetten. Iedereen die de mysteriën zag, werd ingewijde; bereikte, zoals wordt beweerd, dat punt waarvan André Breton zegt dat 'vanuit daaruit het leven en de dood, het reële en het irreële, het verleden en de toekomst, het mededeelbare en niet-mededeelbare, het hoge en het lage nier langer als elkaars tegenpolen worden ervaren'. En niet alleen bereikten ze dat punt, het leek zelfs dat ze er zich helemaal op hun gemak in gingen voelen als in een comfortabele woonkamer.

Ze hebben een broederschap van ingewijden opgericht en komen geregeld bij elkaar in café Horymir - ik maak natuurlijk ook deel uit van de broederschap en ga ook elke vrijdag naar Horymír, omdat ik het genant vind toe te geven dat ik niets heb gezien en geen punt heb bereikt (waarbij ik er in het begin al genoegen mee zou nemen als ik al het punt bereikte waarop de tegenstelling tussen het verlangen stil te leven en door niemand opgemerkt ergens aan de zijlijn, en het verlangen ieders aandacht op me te vestigen met allerlei wonderlijke provocaties, die vaak de grenzen van de goede smaak overschrijden, op een of andere manier opgelost werd). En zo woon ik de bijeenkomsten van de ingewijden bij, luister ik naar hun praatjes en weet volstrekt niet waar ze het over hebben, ik vermaak me intussen met te mediteren over het geheimzinnige mozaïek van de hoofdkaas dat aan een middeleeuwse incrustatie doet denken, over de plasjes bier, gemorst op het bruine plastic tafelblad: er ontstaan mythologische scènes met draken, feeën en gevleugelde paarden. Ik moet voortdurend nieuwe geraffineerde manieren verzinnen om te verhullen dat ik absoluut niet begrijp waarover de ingewijden het hebben, daarom sta ik steeds onder een verschrikkelijke spanning en lijd ik onder de permanente angst dat mijn bedrog uitkomt, dat de ingewijden zich op me storten, me Horymír uitjagen en me boos door de nachtelijke Praagse straten achterna zitten. Een bezoek aan het ondergrondse paleis zou onder andere ook het nodige aan deze ondraaglijke situatie radicaal kunnen veranderen, maar nu is weer die koppige en lastige kever op de proppen gekomen. Als ik bedenk op hoeveel andere plekken die kever had kunnen zitten - hij had op de prachtige en bedwelmend geurende bloemen kunnen gaan zitten, op de boezem van een slapende maagd, hij had op een bont verluchtigd gotisch manuscript plaats kunnen nemen, op zeldzame bibliofiele uitgaven, en als hij erop stond juist op een boek over konijnen te moeten gaan zitten, dat zo ongeletterd is geschreven dat het lijkt alsof het ook door een konijn is geschreven, had hij tenminste twee regels hoger kunnen gaan zitten. De kever verkiest echter om op de enige plek ter wereld te gaan zitten waar hij mijn geluk kan verpesten.

Niets aan te doen, ik moet het anders aanpakken, ik zal kennis gaan maken met de mensen die in Smíchov wonen en als ze me thuis uitnodigen, wacht ik op het moment dat ze even de kamer verlaten, dan kruip ik snel in de kast en zal daar in het donker rondtasten en achter de jassen de kruk van de deur zoeken die naar de geheime gang leidt. Het probleem is dat de deur tot een geheime gang in bijna elke kast te vinden is, alleen leidt die niet naar het ondergrondse paleis, maar gewoonlijk hoogstens naar een vergeten magazijn van afgedankte recitatiefiguren of naar een begraven stoomboot (er zijn al zeventien oceaanstomers onder Praag gevonden; de oorzaak van dit verschijnsel is voorlopig niet duidelijk, misschien hangt de hele zaak samen met de experimenten van het toevoegen van fijngestampte fenomenologische studies aan het voer van slachtrundvee). Het valt ook niet mee om door jurken en jassen, aan knaapjes gehangen, de achterwand van de klerenkast te bereiken; de zware bedwelmende geuren ervan kunnen makkelijk onaangename hallucinaties opwekken, ik zelf kreeg nadat ik die gevaarlijke uitstoot had ingeademd, een levendig visioen waarin ik over de Karelsbrug liep en zag dat op de plek van de Sint-Vituskathedraal een reusachtige tijger lag en met toegeknepen ogen over de stad uitkeek. Proust beschrijft hoe de smaak van een madeleine gedoopt in lindebloesemthee de vervlogen wereld van zijn jeugd in Combray in hem kon opwekken - ik zag onlangs, toen ik in een vreemde woning de geur van een halfgeopende klerenkast opving, dat jaar uit mijn leven voor ogen waarin ik met een meisje in een huisje woonde op een weide midden in een dicht bos dat bestond uit allemaal kapstokken, waaraan jassen, colberts en zware bontmantels hingen. We leefden van snoepjes die we uit de jaszakken haalden; elke ochtend begaven we ons met een rieten mandje het bos in om ze te verzamelen, onderweg maakten we kerven in de kapstokken om niet in het uitgestrekte en ononverzichtelijke bos te verdwalen. De moeilijkste tijd brak in de winter aan, de zakken waren ondergesneeuwd, er was niets te eten. Moeizaam baanden we ons een weg door de sneeuwhopen tussen de besneeuwde jassen, en wanneer er een sneeuwstorm opstak, wapperden de zware, stijf bevroren mouwen in de wind en sloegen in onze bevroren gezichten, wollen sjaals vlogen als spoken door de lucht, bontmutsen rolden door de sneeuw, achtervolgd door een vos en een wolf die dachten dat het een of ander vluchtend dier was.

Het is al lang geleden dat ik het meisje met wie ik een jaar in het jassenbos heb doorgebracht, voor het laatst heb gezien. Ik hoorde vorig jaar in de espressobar van het Kunstnijverheidsmuseum over haar dat ze een grote carrière had gemaakt en nu staatssecretaris is - denkt ze nog wel eens aan ons gedol tussen de besneeuwde jassen? Zakken zijn natuurlijk altijd geheimzinnig en opwindend. Het leukste aan de nieuwste mode is die overbodige en nutteloze hoeveelheid aan zakken. Hegel zegt weliswaar in zijn Esthetiek dat het moderne pak, dat vol naden, knopen en zakken is, in vergelijking met de vrije, ononderbroken lijnen van de antieke kleding gekarakteriseerd wordt door 'algeheel onvrije vormen, plooien en stroken', dat het moderne pak, opzwellend van zakken, 'juist datgene verhult wat in de organische vormen van de ledematen zo zintuiglijk schoon is/ ... /, namelijk het feit dat ze zo levendig afvlakken en opbollen; in plaats daarvan biedt het slechts een zintuiglijke blik op mechanisch bewerkte stof', maar we weten dat de hoeveelheid zakken, waarvan de eigenaar zelf van het pak meestal geen weet heeft, hoogst poëtisch is, omdat het van een jack of een broek een net zo geheimzinnig, angstaanjagend en onberekenbaar iets maakt als een commode met geheime laatjes of het grimmige, labyrintische Elsinore. Zakken zijn gebieden die zich verzetten om zich aan ons over te geven, in zakken bewaart een pak zijn duistere Für-sichsein, zakken zijn een reservoir van wonderlijke ontmoetingen en verschijningen, ze maken dat onze kleding in een eigenaardig verband komt te staan met de Nispiramide van El Tajin, ze zijn de geheime baaien van onze ruimte, waarin de dingen die zijn blijven steken verontrustende en demonische betekenissen verwerven.

Gewoonlijk voelen we mechanisch slechts in een paar zakken en laten de andere zakken ongemoeid als de verboden kamer; als we om een of andere reden iets in een ongebruikte zak stoppen en het daarna vergeten is de kans klein dat we het weer terugvinden. Het ding, verborgen in het donker op de bodem van de zak, verandert, het gif van de zakken en het speeksel van dieren, die erin leven en die aan de dingen likken, bijten allengs de beschermende schil van de gangbare niet-problematische betekenis uit; daaronder wordt een hypnotiserend gezicht blootgelegd, er verschijnen onidentificeerbare vormen en een onbekende stof, die kennelijk Aristoteles' materia prima is. Soms kan het gebeuren dat we iets zoeken en we dan grondig alle zakken doorzoeken: onze handen dwalen door de zakken als weerloze blinde dieren door vreemde holen, de vingertoppen betasten onzeker en met vrees de veelbetekenende vormen waarmee ze in de benauwde en donkere ruimte in aanraking komen, ze brengen ze aan het licht- we bekijken gegeneerd de verdachte voorwerpen, waarvan we volstrekt niet weten hoe ze in onze zakken terecht zijn gekomen en vaak ook niet wat ze betekenen en waar ze vandaan komen.

De zakken van onze kleding zijn een van de merkwaardigste archeologische vindplaatsen; het is hoog tijd dat er een nieuwe wetenschappelijke discipline wordt ingesteld die zich met zakken bezighoudt, de wetenschappelijke sinusologie, waarin de speleologie het filosofische transcendentalisme raakt, het is hoog tijd om de fundamentele inzichten van de scheikunde, biologie, paleontologie en de metafysica van zakken uit te werken. Onlangs kon ik in de tram mijn kaartje niet vinden en bij die gelegenheid doorzocht ik al mijn zakken; de interessantste vondst was een enkele malen gevouwen papier met gebogen en zwart geworden hoeken - toen ik het openvouwde, zag ik dat het een envelop was waarop mijn naam en adres stonden geschreven, de envelop was open en er zat een brief in die als volgt klonk: 'Waarde vriend! Uw wijze en vriendelijke brief heeft mij alsook mijn echtgenote een onbeschrijflijke vreugde geschonken!

Ik moest de hele nacht aan uw briljante vergelijking met de pomp denken - ik vind dat u scherpziend de levende zenuw van alle metafysica heeft geraakt, het probleem dat mijn oom van verlichte balkons de koude van de woestijn heeft ingejaagd. De langoesten die hij zo graag at, gingen hem - zoals u veronderstelde - op hun wankele pootjes zachtjes achterna, hun treurige stoet liep over een smal slingerend pad tussen de struiken in de tuin, de stoet verdween uit het oog bij de oude, met klimop begroeide, bouwvallige muur. Niets aan te doen, we zullen zwijgend lange spaghettislierten, enigszins glibberig, bleek oplichtend in de maneschijn, naar binnen slurpen zonder ook maar te weten waar hun einde is. Trouwens, dit is al zeventig jaar geleden gebeurd, in Bad Ischl. Dat voorval met de spook-tv is deels komisch, deels zeer angstaanjagend, ik begrijp alleen niet wie "Fanoušek" is - is het niet die bleke logische neopositivist, wiens mediumzuster in de bistro een compressor heeft gematerialiseerd? Ik kan me herinneren dat ze ons een prachtig spel heeft geleerd waarvan sommigen krankzinnig zijn geworden, anderen werden ziek om daarna te overlijden. Veel van wat ze hebben beleefd in de tijd van citroenschijfjes en transcendentale stranden is intussen in het donker onder de trap gerijpt en komt nu langzaam door de Vinohradylaan op ons af, passeert nu juist de postzegelwinkel, waar in een tot nu toe door niemand opgemerkt, gesloten album een blauwe zegel van de eilanden rust met daarin onze windhonden gegraveerd, die ons uiteindelijk hebben verloochend en gebeten. Dat was, meen ik, op de beroemde zeppelin Laetitia.

Indien u tot de conclusie bent gekomen dat deze minuscule postzegel meer prijsgeeft dan wenselijk is, zeg ik u dat ik noch het weldoordachte plan dat waarschijnlijk op dit moment in uw hersens groeit, goedkeur noch afkeur, alles wijst er echter op dat ik een grote mate van begrip zal tonen voor bepaalde noodzakelijke maatregelen die, uit het net van strikte samenhang getrokken, slechts bij twee personen in deze stad bekend, voor een buitenstaander wellicht een ietwat macabere bijsmaak zullen hebben. Ik groet u duizend maal en mijn echtgenote evenzo, we wachten met smart op uw volgende brief'. Daaronder stond een onleesbare handtekening. Ik herlees de brief steeds weer en kan me volstrekt niet herinneren wie hem heeft geschreven, ik begrijp ook niet waar het eigenlijk over gaat. Terwijl ik hem ooit gelezen moet hebben, omdat er aan de rand van het vel in mijn handschrift 'niertjes!!!' bij staat geschreven (een symbool of een geheim wachtwoord?). Misschien heeft de brief betrekking op die periode van mijn leven waarin we met een groep vrienden op betonnen podia in de tuinrestaurants van de Praagse wijken Braník, Zbraslav en Chuchle korte pantomimesketchjes opvoerden die allegorisch de twaalf categorieën van Kant verbeeldden.

Uit deze vrolijke tijd duiken een heleboel beelden in me op die erg leerzaam zijn, het is echter dringend noodzakelijk deze tekst op een of andere manier af te ronden, en wel om de reden dat de punt van mijn pen onherroepelijk de onderzijde van het papier nadert, als het strand van een troebele zee komt het vuilgroene tafelblad in de studiezaal van de universiteitsbibliotheek, waar ik deze regels schrijf, steeds naderbij, ik zie het verbleekte opschrift 'Remember!' naast een opgedroogde bloedvlek, de laatste sporen van eigenaardige en tot nu toe onopgehelderde gebeurtenissen die hier twaalf jaar geleden plaatsvonden en waarover ik een achthonderd pagina's tellende griezelroman zou kunnen schrijven (misschien hebt u iets vernomen over 'de zaak van het kruipende boek'), de schrijfruimte wordt steeds kleiner, ik moet kleine lettertjes schrijven en de woorden als een trekharmonika in elkaar drukken, jammer, ik wilde nog zoveel vertellen over mijn tocht naar het malachieten paleis, over de afdaling over de marmeren trap, omzoomd met witte beelden van herten en leidend naar een dikke, warme en zoetig geurende, paarse pap, over een onverwachte ontmoeting in de kast, over het gevecht met vijf gemaskerde ninja's op het dak van het Nationaal Theater, over een larmoyant monster in de coupé van een trein die door een besneeuwd landschap rijdt, over wie eigenlijk die kever op het boek over konijnen was, wat dat voor boek was en wie de konijnen waren, maar in de allengs smaller wordende strook past niets meer, misschien zou ik het kunnen oplossen door gewoon onder het vel door te gaan en het slot van mijn verhaal op het tafelblad te schrijven, ik zou u meedelen om welke tafel het gaat en u zou daar ook kunnen gaan lezen, maar ik besef dat aan de ene kant iemand bij die gelegenheid belangstelling zou kunnen krijgen voor de verschillende gecodeerde boodschappen, met balpen op de tafelbladen geschreven, wat een zekere strikt geheime buitengalactische verbinding zou kunnen verraden, aan de andere kant worden de tafels toch elke dag verplaatst - elke avond worden de tafels namelijk verwijderd, omdat de algemene studiezaal 's nachts als ijsbaan fungeert.

En zo onderzoek ik de beelden die uit mijn pen vloeien en denk na over welke bruikbaar zijn om dit afgrijselijke verhaal mee af te sluiten, maar geen ervan vind ik geschikt, dat komt vast doordat onze ideeën over het einde vals zijn, we snijden het gebeuren in afgeronde handelingen om ze in ons hoofd overzichtelijk op te kunnen stapelen als brandhout in de schuur, een gebeurtenis is net zo min een einde als een begin en een midden, 'er is geen ontstaan, er is ook geen einde door een smadelijke dood, er is slechts het mengen en het elkaar afwisselen van gemengde zaken,' zegt Empedocles; als het kon zou ik het volgeschreven papier tot de Möbiusband plakken zodat het proza geen begin en geen einde zou hebben, juist nu zou dat heel passend zijn, omdat ik in de tekst in dezelfde ruimte terecht ben gekomen waarin ik aan het begin zat, namelijk in de leeszaal van de universiteitsbibliotheek - trouwens, waarom zou het niet kunnen; als u net bereid was naar de universiteitsbibliotheek te gaan alleen om het einde van het verhaal op het tafelblad te lezen, dan zult u het vast niet lastig vinden de tekst op de benodigde manier aan elkaar te plakken. Heeft u gehoord van de mythische slang Ouroboros die in zijn eigen staart bijt? Dus: eindelijk heb ik de informatie ontdekt waarnaar ik jaren op zoek ben geweest, het bericht over de plek waar zich het begin van de geheime gang bevindt die naar het malachieten paleis aan de oever van de ondergrondse rivier leidt, naar het paleis waar ik twintig jaar geleden voor een feest ben uitgenodigd ...

verleid en verlaten

Ik kwam haar vroeger geregeld tegen in de Národni-laan. Ze was een van de Praagse figuren. Misschien belichaamde ze de personages van alle verleide en verlaten vrouwen die zo talrijk zijn in de Tsjechische literatuur van de vorige eeuw, de beroemdste van hen is de krankzinnige Viktorka van Bozena Němcová. In de vorige eeuw doolde de krankzinnige Terezka door de Mostecká-straat aan de Kleine Zijde. Ze werd verleid en daarna verlaten door een Pruisische officier, ze ging de wereld in op zoek naar hem, een jaar later keerde ze naar het scheen terug en doolde ze tot aan haar dood waanzinnig door de straten van de Kleine Zijde. Ze werd de Pruisische koningin genoemd. Onlangs las ik in een tijdschrift over de Hraběnka (gravin). Haar overgrootmoeder, zoals ze beweerde, was een Spaanse infante. Deze Hraběnka werd door een SS'er naar Ravensbrück ontvoerd en toen hij genoeg van haar kreeg, liet hij haar aan de anderen over. Nu is ze over de tachtig. Ze heeft zelfs in een film gespeeld. Je herkent haar aan haar blonde pruik, haar buitenissige kleding en hoge hoed. Opgemaakt als een pop wandelt ze door de Oude Stad. Misschien worden er wel vanuit de sfeer van die stad in bepaalde intervallen, om de vijftien of twintig jaar, zulke personages als krankzinnige, verleide en verlaten vrouwen geboren, net als volgens de joodse legende om de drieëndertig jaar in het getto de Golem verschijnt. Dat waanzinnige oudje dat ik begin jaren zeventig altijd tegenkwam in de Národní-laan, was vast ook een voortbrengsel van de sfeer van die stad. Ze duwde een gammele en zeer aftandse kinderwagen voort, waarin in een warboel van vuile lappen een pop met gesloten ogen lag.

Onlangs kwam ik die waanzinnige weer tegen, misschien doordat de tijd in deze maanden een lus maakt. Zij of een andere, wier verhaal net de laatste fase was ingegaan. Deze wezens lijken namelijke als twee druppels water op elkaar. Ik kwam haar tegen voor de uitgeverij Albatros. Ook dit keer duwde zij de aftandse kinderwagen voort, waaraan één wieltje zwabberde. Binnenin lag dezelfde wirwar van vuile lappen, waaronder zich de trekken van een poppenlichaam aftekenden, maar het gezicht van de pop was niet te zien. Het oudje keek niet op of om, zodat ze om de haverklap met de kinderwagen tegen de mensen opbotste, die dan boos tegen haar uitvielen. 'Gek wijf!' En opeens vloog een appel door de lucht, waarschijnlijk was hij gegooid door het meisje dat voor de winkel met het Spaanse opschrift CASA PASCUAL stond, en hij kwam precies in de kinderwagen terecht. Het oudje kreunde en stortte zich op de blootgelegde pop. En toen zag ik het gezicht van de pop. Het was olijfbruin en de donkere, mediterrane ogen wendden zich als het ware af van het vreemde, vijandige volk. Het kwam me bekend voor, waar had ik dat gezicht toch eerder gezien? Terwijl het oudje met trillende handen in de lappen graaide en de pop erin trachtte te wikkelen (de appel, waar een hap uit was, zag ze gek genoeg niet, ze liet hem naast het wasgele armpje liggen), glansde in de kinderwagen een soort blauwe stof, misschien goudbrokaat. Toen ze de pop van top tot teen erin had gewikkeld, vervolgde ze haar weg, ze reed met de wagen de arcade in waar bij de muur nog twee of drie eenzame kaarsen brandden. En daarna moest ze afgeslagen zijn en de passage van het Metropaleis zijn ingegaan, want ik verloor haar uit het oog.

Het gezicht van die pop kon ik niet uit mijn hoofd zetten.'s Nachts pas, toen ik de slaap niet kon vatten, viel me iets in. De volgende dag ging ik er meteen naar toe. De kerk was gelukkig open, de gelovigen verzamelden zich voor de avondmis. Hij staat daar in een zilveren kastje met glazen deurtjes. Op zijn hoofd heeft hij een kroon, in de linkerhand houdt hij een koningsappel, de rechterhand zegent, de blik van het vreemde volk afgewend. Zijn gezichtje is olijfbruin, opvallend mediterraan, hij komt immers uit Spanje. Vandaag draagt hij ( op bepaalde dagen krijgt het beeldje andere kleertjes aan) een groen gewaad, dat - zoals het opschrift meldt - door keizerin Maria Theresia zelf met goud geborduurd was. Tijdens de Dertigjarige Oorlog schijnt het beeldje enkele jaren met afgebroken armen in de rommel achter het hoofdaltaar te hebben gelegen voordat het door monnik Cyril werd gevonden en het beeldje weer wonderen begon te verrichten. Nu schittert het in al zijn pracht op het altaar in de kerk van de H. Maagd Maria Victoria aan de Kleine Zijde, maar wanneer overdag de kerk dicht is, rijdt het waanzinnige oudje dit kindeke Jezus door de stad.

de pelgrimage

Ik kwam haar weer tegen in de Národní-laan, ditmaal in de buurt van het Platýzhuis. Misschien was ze uit die passage opgedoken, ze stond namelijk plotseling een paar stappen van me vandaan. Ze staarde strak naar de kinderwagen en botste daarom om de haverklap tegen iemand in de menigte die in de namiddag over de Národní golfde. Ik liep haast vlak achter haar aan en raakte haar ditmaal niet kwijt in de passage van het Metropaleis. Het was onbegrijpelijk, maar toen ze uit de passage kwam, liep ze verder langs café U Medvíků en langs het Politiebureau in de Na Peřstyně-straat, hoewel ze die toch ook rechtstreeks vanaf de Národní in had kunnen slaan. Vanuit Na Peřstyně sloeg ze daarna linksaf de Bartolomějská- straat in en daarvandaan de nauwe, bijna op een bergpas lijkende Konviktská- steeg in, die de Bartolomějská met het Bethlehemplein verbindt.

De wieltjes piepten doordringend over het ongelijke plaveisel, het linkerachterwieltje dreigde er elk moment af te vallen. Bij de Bethlehemkapel bleef het oudje even staan, ze probeerde de lappen in de kinderwagen netjes te leggen. Ook dit keer was het gezicht van de pop - eigenlijk het kindeke Jezus - niet te zien. Waarschijnlijk was ze bang dat iemand het kind met zijn blik zou beheksen. Vroeger had ik een negerpop. Van al mijn poppen hield ik van hem het meest, ook al verloor hij mettertijd zijn benen en schemerde er een roze kleur door de geschaafde plekken op zijn zwarte gezicht. Op een dag speelde een verre nicht van me met dat negertje en ze heeft hem toen stiekem meegenomen. Ik weet nog dat ik toen met mijn moeder ergens buiten Praag het negertje ben gaan ophalen. Mijn nichtje gaf het me huilend terug. In die paar uur was er echter iets met hem gebeurd. Ik hield niet meer zoveel van hem als voordien en na een tijdje stemde ik ermee in dat moeder de kapotte pop weggooide.

Ze reed de Liliová-straat in. Ik liep alsmaar gebiologeerd achter haar aan. Voor het eerst van mijn leven merkte ik een teken aan een van de huizen op: een hand met een noot (is een noot niet het symbool van de ongerepte maagdelijkheid?). Ze sloeg de Karlova-straat in. Voor me verscheen in al zijn pracht het huis De Gouden Bron. Op de façade staat een hele beeldengalerij, waaronder ook het beeld van St. Wenceslas en St. Johannes Nepomuk en op de eerste verdieping Sebastiaan en Rochus, de beschermheiligen tegen de pest. Het leek me dat de waanzinnige omhoogkeek, daar waar in een nis-grot een of andere heilige vrouw rustte. Vanuit de poort van de Toneelacadernie stroomden op dat moment drie uitgelaten studentes naar buiten. Ze zagen de waanzinnige met het kindeke Jezus meteen. Ze leken niet verbaasd, vermoedelijk kenden ze haar al, misschien kwam ze hier elke dag langs. En misschien was het ook niet voor het eerst dat ze die pantomimesketch opvoerden waar ik getuige van was. Ze bogen het lichaam net als het oudje en duwden een onzichtbare kinderwagen, hobbelend over de straatkeien, voor zich uit. Het was niet duidelijk of de waanzinnige hun spel in de gaten had. Ze liep verder, gehoorzaam aan haar innerlijke stem. En ik bleef op een paar passen afstand achter haar aan lopen. Na enige tientallen meters kregen de meisjes genoeg van het spel, ze zwaaiden nog naar de waanzinnige en lieten haar verder met rust.

De straat maakte een paar bochten, maar het oudje volgde zonder op te kijken de curve van de straat met zekere pas. We kwamen op het Kleine Plein en vandaar liepen we verder naar het Oudestadsplein. Ze reed de menigte buitenlanders in die met naar achteren gebogen hoofden voor de Orloj, het astronomische uurwerk, op het begin van het schouwspel stonden te wachten. Juist op het moment dat de menigte met tegenzin voor haar uiteen week, sloeg de klok, de luikjes schoven open en de apostelen vertoonden zich een voor een ... Sommige toeschouwers keken echter niet omhoog, maar staarden in stomme verwondering in de kinderwagen, misschien hadden sommigen zelfs die ongelooflijke gelijkenis met het beeldje opgemerkt dat ze eerder in de kerk hadden gezien.

Ze hebben het kindeke Jezus vast echt gezien. Ook ik heb hem weer gezien, ik liep nu vlak achter de waanzinnige. Doordat de kinderwagen steeds meer naar links overhelde, schoven de lappen over het olijfbruine gezicht van het kind. Het oudje tuurde naar de plek waar vroeger het schavot op het plein had gestaan. In haar hand hield ze een verschrompelde appel.

We reden daarna verder door de Celetná-straat. Wij? Zij reed, maar ik betrapte me erop dat ik in gedachten ook een kinderwagen voortduwde (met het negertje uit mijn jeugd?) en dat mijn rug ook enigszins gebogen was. Ze bleef op de hoek van de Celetná en de Fruitmarkt staan. Ze hief haar hoofd op, dit keer was de beweging heel duidelijk. Eindelijk begreep ik het. Op de hoek van het door Gočár kubistisch verbouwde barokhuis staat achter tralies een beeld - de Zwarte Madonna. De Zwarte Moeder Gods houdt een zwart kindeke Jezus op de arm. Het oudje liet heel lang haar blik erop rusten. Het kind keek steeds ergens naar opzij. Toen boog de waanzinnige zich naar de kinderwagen toe. Op dat moment pas merkte ze kennelijk dat het kind niet toegedekt was, en ze wikkelde het in de lappen. Ze ging verder. Ze liep in de richting van de Národni, misschien naar de Platyzpassage, vanwaar ze dan opnieuw ... Hoe vaak onderneemt ze nog die cirkelvormige pelgrimage? Ik volgde haar niet verder.

een uitstapje naar de stationshal

De stad veranderde. 's Nachts hing er weliswaar net zo vanzelfsprekend als in de tiende eeuw - of wanneer dan ook - hoog in een donkere poort de maan, soms vol en gezwollen als het gezicht van een dronkaard, soms zweefde deze tussen de wolken en was nauwelijks te zien, een glazen lovertje, ze straalde geen warmte uit, maar toch maakte ze de bastaardhonden van de stad gek. Elke keer als de maan haar kille intensiteit bereikte, dronken geliefden in dit schijnsel hun fles leeg en stortten zich op elkaar, de mondhoeken stukgebeten uit grote liefde, een moordenaar draaide grijnzend zijn mes rond in de wond, in dit licht deed een lieve mama plotsklaps iets vreselijks met haar poppetje en de gele kracht vloeide naar beneden en stroomde over de tram- en treinsporen en die glinsterden in die lichtvloed ... 's Werelds heer greep de nacht vast in het midden van de duisternis en keerde hem binnenstebuiten als een pas gevilde huid, de zon brandde aan de hemel. Ze geselde de stadsmuren en de trottoirs, en nu pas was het vuil vuil en het bederf bederf en werden die zichtbaar. De zon gloeide, dwong het bloed trager te bewegen, het stroomde loom, werd zoet of andersom, de pompen werkten als waanzinnigen en het bloed leek uit zijn omhulsel te willen spuiten. Zo leek het mij tenminste, niet echt leuk.

De stad veranderde, de tralies en rolluiken, jarenlang neergelaten om slechts te roesten, werden opnieuw geschilderd en vaak kwam er nu ook een opschrift met een naam eroverheen. De stoffige kelders en gore kroegen in de voormalige joodse wijk veranderden slim in luxe winkels. Je kon hutkoffers uit de vorige eeuw krijgen, een door Madonna zelf gedicteerd boekje met haar ketting erbij, ook ananassen en fijne tabak, dagboeken van dooie actrices, snobistische karrewielen, evenals karwatsen, poppetjes, reisgralen met het bloed van een avonturier, munten, portretten van Kafka, schiettenten met alle arbeiderspresidenten, vodden, botten en vellen en ook de rest. Achter in de etalage stonden twee beeldjes van mannenhonden, gekromde gestalten onder een last in rieten manden, ze keken over hun schouder en kenden misschien ook jouw naam wel. Het waren beeldjes van de duivel, lang kocht niemand ze. Toen ze eindelijk uit de etalage waren verdwenen, voelde ik me opgelucht. Maar de volgende dag stond daar een beeldje van een vrouw met een kattekop, ze had ravenzwart haar, groene ogen, ingelegde edelstenen, dat haar was echt. En het straalde ook uit háár. De firma waarvan deze winkel was, heette Pozener, de eigenaars kwamen uit Wenen en in hun embleem zaten stierenhorens.

De stad veranderde, oude bouwvallige muren werden gesloopt, de gebarsten geheimzinnig kaart van het stucwerk werd bedekt met reclame, de trottoirs kregen een nieuw plaveisel, de jarenlang aanwezige metalen en houten omheiningen verdwenen van het ene op het andere moment. Nieuwe eigenaars namen bezit van de verwaarloosde huizen en probeerden ze te veranderen in hotels, restaurants, groothandels in glas, reisbureaus. Vanuit de woningen op de begane grond werden op straat houten speelgoed, worstjes, kranten, tijdschriften, kruidkoek en goud verkocht, al naar gelang de aard van de verkoper, zelfs de verbitterdste humoristen moesten om de belastingaanslagen lachen. Poen stinkt niet, beweerden de stinkerds en deelden de straten en pleintjes op naar gelang de grootte van hun kraampje. In de periferieën en afgelegen buitenwijken ontstonden nieuwe centra rond disco's, kleine warenhuizen, nieuwe kroegen. De strijkerij bij ons in de straat vulde zich 's avonds met moeders. Hij zei tegen me dat ik alleen maar z'n hospita was, dus heb ik 'rn eruit geflikkerd en nou heb-ie geen dak boven z'n hoofd meer. Die van mij komt vandaag vast weer bezopen thuis, laatst ging-ie boodschappen doen en toen-ie thuiskwam was alles al bedorven. Hier zijn uw overhemden, meneer, zei ze en keek me de zaak uit. Ja hoor, geen kleingeld, u heb gewoon geen geld, maar u betaalt de eerste, anders laat ik niets van uw kamerjas over. Die blieft geen goedkoop vlees, ving ik nog op. Maar dat stilde mijn dorst naar het leven niet. Ik onderzocht hoe ik mijn gezonde geest in zaken kwijt zou kunnen. Ik heb het tot huurling van de letteren geschopt, handelaar in woorden, uitgekookte dagloner.

De meesten in mijn omgeving hadden meer succes. De dief, afperser en dronkaard Dunar was de baas van Nightland geworden, een discotheek waarin het naar aangebrand vlees stonk, zo ijverig gaven daar de mafiosi hete stenen aan elkaar door. Kom nog 'ns langs, zei Dunar tegen de gezant van een buitenlandse schoremtak, die naar Praag was gekomen om goudenregen te kweken. Kom nog 'ns langs, zei hij tegen een gozer die zelfverzekerd een zekere soms geld eiste waarvoor hij hem bescherming zou bieden, - dan breng ik je om zeep. Het brutaaltje werd een week later neergeknald, het kan best dat hij alleen maar was gekomen om zich te amuseren, maar hij kreeg de kans niet om een tweede keer met zijn aanbod voor de dag te komen. En dit mot je maar je moeder laten zien, zei Dunar tegen zijn partner en brak vakkundig haar sleutelbeen. Zijn gorilla's bewerkten haar daarna nog verder, maar wel zo dat ze het net overleefde, en daarna hebben ze haar, opgerold in een door misdaad besmeurd tapijt samen met die dode beschermingsexpert, op een vuilnisbelt buiten de stad gestort.

Rond zes uur 's ochtends wankelde ik langs Nightland naar mijn hol en Dunar zat net op de motorkap van zijn bmw te ontbijten. Drie, vier aangeschoten hulpjes draaiden om hem heen en met een bravoure die de wisseling van de burchtwacht niet mis zou staan, serveerden ze hem een goed doorbakken kip, salades, vergulde tandenstokers, mandjes en bordjes, borrels en flessen, een gouwe ouwe van abba klonk door de lucht. Dunar liet een boer en wierp een fles wijn in mijn richting, rot op, schrijvertje, ik maakte de pleiterik. Onlangs bestelde hij een paar lovende stukjes bij me over zijn 'paradijs van prettig vermaak', maar ik was er te laat mee, ook al was ik er koninklijk voor betaald. Kennelijk had hij nog steeds vertrouwen in mijn genie als schrijver, want er spatte een fles zo'n vijf meter bij me vandaan tegen de muur en er kwam geen van zijn dobermans in mijn nek hijgen.

De arbeiders gingen met een kater van gisteren in hun kop naar hun werk, hoi Franta, zei Dunar tegen hen, hoi Luboš, hoi Ládin, hoe gaat-ie? Hij bedoelde dat niet kwaad, de bmw glom als een grote zwarte kever, de motorkap doorstond de last van lekker-nijen zonder schadelijke gevolgen, Dunar vermaakte zich kennelijk kostelijk tussen zijn hulpjes en lijfwachten. De loonslaven glimlachten,je kon niet in hun ingewanden kijken. Maar ze wisten dat hij wist dat zij wisten. Ze waren van één bloed. Meneer kwam gewoon naar de stad om je stoel onder je kont vandaan te trekken, de soep onder je lepel vandaan, steek die maar in je oog. Meneer maakt slaven van je zonen,ja zelfs van hen bewonderaars, hij zal je dochters en vrouwen op straat uitventen, per kilo. Hoi Miloš, hoi Jožín, ouwe rukker, hé jongens, hallo, hallo. Vroegere klasgenoten en gabbers en celgenoten en collega's van de fabriek, vroegere medebroedertjes van de kleuterschool, van het kerkje, van de partij, het leger, vroeger leefden ze zogezegd zij aan zij, vuist aan vuist, verklikkerij aan verklikkerij. Nu slikten ze hun spuug en hun haat en nijd in. Op een keer zal een van hen zijn kop van zijn romp slaan. Over geruime tijd of algauw, als de tijd er rijp voor is.

De stad wierp haar vroegere, dat sombere en strenge, gezicht af, dat masker van rottend bolsjevisme, en zette er nu duizend op. Sommige waren vrolijk geschminkte clownsgezichten en wie zou er wakker van liggen dat die oude alcoholische malloten uit de naar zaagsel en dierenstront stinkende piste onder de schmink hier en daar een pok je, een littekentje van een prikje verborgen? Deze bontgekleurde Pi po-bekken schminkten zich voor de onstuimige jeugd, voor toeristes uit de meest uiteenlopende landen, voor de eerste schuchtere kusjes en vluchtige aanrakingen, voor de eerste joint in de geheimzinnige schemering van het op legenden gestoelde buitenland, voor kunstenaartjes in een romantische roes, met de roest van het ijzeren gordijn onder de nagels, en achter dat gordijn is eindelijk(!) in plaats van een tankparade slechts een poppenkast van Jan Klaassens, voor zoon- en dochterlief van goede komaf met die geweldige paspoorten, ze komen de bloemetjes buiten zetten in Oost-Europa, ze hadden een menagerie verwacht en vonden er een jungle, ze hadden een jungle verwacht en vonden er een magazijn vol afgedankte decors, ze hadden de Geest gezocht en werden gepakt door een Griezel met een spiegelgezicht. .. voor sombere intellectuele meisjes die na eerst op hun zevende Morrison en Kerouac hebben afgezworen, op hun elfde tot hun zestiende de existentialisten en de fenomenologie en andere troep en daarna de drugs en daarna, al gereinigd, hielden ze van Jezus om zich met een ander mannetjes in te laten, de rotwijven, en daarna haatten ze de mannen en hadden ze een nogal uitgesproken mening over wat non-conformistisch, ecologisch, hekserig en lesbisch was, en vermoeiden ze de berustende en minachtende Tsjechische hospita's met hun meningen die ze onder woorden woorden woorden brachten ... elke gek met een paar dollar op zak en een mening over wat de wereld en een visie was, kwam vroeg of laat in deze stad terecht, richtte organisaties of bewegingen op, of kranten, of trok, omwikkeld met een eindeloze kabel, binnen om een nieuwe, eindelijk leuke tv-zender te maken, hij creëerde CULTUUR of in ieder geval een kleine sekte voor de plaatselijke idioten, of bijvoorbeeld een of andere BV, het zijn toch maar papieren, hè? ... en toen zijn geld op was, verdween hij, de stad en haar ondernemende types hebben hem als een spons uitgeknepen ... en ik legde ook bijna het loodje ... avonden met de tv - de helderziende ... andere delen van de stad werden door eigenaars in het nette pak van de betrouwbare zakenman gestoken, banken en wisselkantoren, op de ruïnes wapperden bontgekleurde vlaggen en ingehuurde krachten schoten met windbuksen duiven dood, in de hoop dat de ladingen uit hun cloaca's de spijsvertering van de slimmerds in nette pakken niet verstoorden, want hun stront luiert heel discreet in hun omloopkanaal. .. en weer andere stedelijke gebieden trokken smoelen in het professioneel schoongeboende gezicht van de valsspeler, de uitslover. Die ene, die ondanks zijn behendige vingers en levenservaring toch verliest, omdat hij ziek is, door de natuur verdoemd, hij is een zwakker exemplaar. Sommige straten zagen er nog steeds zo uit dat je maar het beste een overdosis kon nemen.

In sommige hoeken, donker en vochtig door het zwarte grondwater, kon je net zo makkelijk schizofrenie oplopen als een griepje. Andere plekken leken uit de beheksing van bewegingloosheid te zijn gestapt om opnieuw aansluiting te vinden bij hun gelukkigste tijd, als door een wonder, of misschien wel logisch waren dat de oudste plekken, zoals de kathedraal bijvoorbeeld met de grafkelders van Tsjechische koningen met buiten laag overvliegende duiven, mussen, en luie tortelduiven, waarvan ik zeg, ook al klinkt dat misschien bij vogels ongewoon, dat ze zich met een verheven zinnelijkheid voortbewegen, of het klooster waarvan de abt zo vreselijk was gemarteld.

Op Station Zuid ging ik vaak met een kater de bontgekleurde omslagen van avonturenboekjes, detectives en porno bekijken, de titels ervan resoneerden in mijn vertraagde hersenen, het zijn ook punten op de wereldkaart. Hier zijn leeuwen en hier is Duizend moorden uit wellust en hier Zwarte Mary en hier Het spinnenhuis en hier De robotopstand, en als je op je tenen gaat staan, zie je ook de novelle De gekookte en De droom van een dienstmeid en Vuistrecht en De straat van afschuw. Ernaast staat een stalletje met groente en fruit en de zware geur van een Aziatische onbekende en van dille en ook van oregano en kaneel en pikante olijven en citroenen en rozijntjes vormen een uniek reukscherm voor De koning van mutanten, De seksuele verslindster, verderop stinken de wc's. Die zijn ook geprivatiseerd, de eigenaar verkoopt pornofilms, ik sta daar, bij de goot, een zwaar opgemaakte del volgt me, wijd opengespreid op de cover van Tieneedzj Prostitjoet, met haar papieren ogen. Vind je het lekker om je af te rukken? spreekt de gozer van hiernaast mij aan, mijn door de kater afgestompte hersenen gaven niet het bliksemsnelle bevel tot een vuistslag, dus sta ik daar maar en vraag Watte? en ik begin al voor een debiel te spelen, de eigenaar van de wc zelf, de ondernemer, heeft me aangesproken. Vormt hij soms ook zo'n soort beweging of centrum Hoe anders te leven In harmonie met jezelf Hoe rijk te worden Duits in één uur Afvallen in drie dagen van je volproppen enz.? Nou, ik zie je hier weleens, vervolgt hij, ik werk hier vlakbij, leg ik hem uit, in de hoop dat hij niet denkt dat ik een Gluurder ben. Maar dat denkt hij vast toch wel. Vind je het lekker om je af te rukken? Hoezo? vraag ik onnozel en onschuldig. Hij werpt kort een blik op de ingang om te zien of er niemand binnenkomt en ... Zomaar, onder ons, als je 't lekker vindt, kunnen we dan niet wat afspreken voor 'n peepshow. Watte? Nou gewoon,jij rukt je afin de cabine terwijl anderen naar je kijken. Wie? Nou, de devio's natuurlijk zeg. 't Is gewoon een puur zakelijke overeenkomst tussen twee volwassen kerels. Jou gebeurt niks, ze kijken alleen maar naar je. Hoe vaak ken je klaarkomen? Wacht 'ns,je hebt lang haar dus ik zet op dat matje van je 'n helm met horens, dan ben je net 'n Viking. Zo zo, kan ik nog net uitbrengen.

Waar je nu werkt, verdien je niet veel, zegt hij en bekijkt kritisch mijn enigszins afgedragen pak, maar het is een boerenkinkel, hij snapt niet dat in het geval van mijn katoen het om het merk gaat. Nou, weet je, echt geilen doe ik hier niet op, zeg ik hem en loop door het midden weg, een muntje heb ik niet in zijn plastic bakje gegooid.

Ik volg het gekrioel van nomaden in de hal, geen wonder dat de bosjes in het park voor het station zo'n sterke concurrentie zijn voor de openbare toiletten. Als hij elke Viking lastig valt. Poen. Hoeveel zou hij me er zo voor geven? Voor bijzonder wrede devio' s treedt hij waarschijnlijk zelf op, voorzien van zijn gore gezicht. Een helm met horens? Ja hoor, vast, zodat de Zwarte me makkelijker kan opsnorren! Poen, poen, poen. En geld maken zonder een greintje opwinding heeft vanzelfsprekend geen zin, daar ben ik het mee eens.