Willem G. Weststeijn


Majakovski en de ROSTA-ramen



De ROSTA-ramen (van Rossijskaja Telegrafnoje Agentsvo – Russisch Telegraaf Agentschap) zijn een bijzondere vorm van plakkaatkunst. Ze werden geproduceerd van september 1919 tot januari 1922 (eerst door het agentschap en later door GPP, ofwel GlavPolitProsvet, een dienst van het Volkscommissariaat van onderwijs voor politieke educatie) en waren bedoeld als communistische propaganda tijdens de burgeroorlog. De meestal satirische plakkaten verschenen dagelijks, soms verschillende op één dag, en werden met de hand gedupliceerd, met behulp van carbonpapier of in stencilvorm, en overal in Moskou opgehangen in lege etalages van winkels.



Vladimir Majakovski


De ROSTA-ramen reageerden direct op het nieuws en waren door de combinatie van tekeningen en korte statements, soms berijmd, heel populair bij het publiek. In totaal zijn er zo’n 1500 verschenen.

De ROSTA-ramen zijn bedacht door de kunstenaar Michail Tsjeremnych, maar Majakovski was de drijvende kracht erachter. Als dichter van de Revolutie zette hij zich met hart en ziel in voor de nieuwe Sovjetstaat en was in de jaren twintig een van zijn succesvolste propagandisten. Van de ROSTA-ramen heeft hij zelf bijna een derde geproduceerd, dat wil zeggen zowel de tekeningen als de tekst (Majakovski had een opleiding gevolgd als beeldend kunstenaar), voor de andere tekenaars die aan de plakkaten meewerkten leverde hij heel vaak de tekst. De ramen vormen een apart deel van zijn oeuvre. De tekeningen zijn heel eenvoudig en laten een scherpe tegenstelling zien tussen goed (de Sovjetsoldaat, de arbeider) en kwaad (de bourgeois, baron Wrangel, de aanvoerder van de Witten tijdens de burgeroorlog); het goede is meestal rood, het kwade zwart. En de teksten, soms rijmpjes, passen perfect bij de tekeningen. De plakkaten wekken de Sovjetburger op het Rode Leger te steunen, waakzaam te zijn, alles te geven voor de nieuwe orde en de Partij en beloven, zodra de vijand definitief verslagen is, een gouden toekomst. De onderstaande plakkaten zijn alle uit het jaar 1920, toen het Witte Leger onder Wrangel nog niet verslagen was en de prille Sovjetstaat een moeilijke tijd doormaakte. Majakovski’s enthousiasme en artistiek talent heeft de definitieve vestiging van die staat ongetwijfeld een handje geholpen.


ROSTA № 70. Mei 1920

1) Товарищи, не поддавайтесь панике. Она делает обыкновенно из мухи слона.
2) И вот следствие этого.
3) Но и востро держать ухо, чтоб из слона не получилась муха.
4) Следствие этого такое.
5) Без всякой паники, но и не зря резво идите на фронт хладнокровно и трезво.

1) Kameraden, bezwijk niet voor paniek, want dan maak je van een mug een olifant.
2) En dan is dit het resultaat.
3) Maar wees er ook op beducht dat je een olifant niet verandert in een mug.
4) Met dit als gevolg.
5) Ga zonder paniek, gewoon vrolijk en moedig naar het front, nuchter en koelbloedig.


ROSTA № 149. Juli 1920

1) Если белогвардейщину не добьем совсем,
2) Белогвардейщина снова станет на ноги.
3) Если пана добьем и сложим руки,
4) Руки к рабочему протянет Врангель.
5) Пока не укрепится красное знамя –, Винтовка не может быть нами брошена.

1) Als we de witgardisten niet totaal vernietigen,
2) Richten de witgardisten zich weer op.
3) Als we de heer doodslaan en met de armen over elkaar gaan zitten,
4) Zal Wrangel zijn hand uitstrekken naar de arbeider.
5) Zolang als het rode vaandel niet steviger staat, Zullen we het geweer niet kunnen wegwerpen.



ROSTA № 322. September 1920

1) Если щель в рядах есть,
2) В эту щель враг норовит влезьть.
3) Чтоб враг революции пылью не вытер,
4) Партийные ряды крепите.

1) Als er een gat in de rijen ontstaat,
2) De vijand daardoor naar binnen gaat,
3) Opdat de vijand van de revolutie ons niet als stof wegwrijft,
4) Verstevig de rijen van de partij.



ROSTA № 355. September-oktober 1920

Интеллигент! Красная Армия, дающая тебе возможность учиться – сама без книг.
Если есть у тебя лишняя книга,
Отдай фронту!
Знающий победит!

Intellectueel! Het Rode Leger geeft jou de mogelijkheid om te leren, maar heeft boeken nodig, dringend.
Als je een boek over hebt,
Geef het dan aan het front!
De deskundige zal overwinnen!



ROSTA № 362. September-oktober 1920

1) Товарощи! Голодает зачастую твой защитник.
2) Если у тебя есть два хлеба,
3) Отдай один красноармейцу.
4) Сытому легка победа.

1) Kameraden! Jouw verdediger heeft vaak honger.
2) Als je twee broden hebt,
3) Geef er dan één aan de Rode soldaat,
4) Zodat hij met gemak de vijand verslaat.



ROSTA № 411. Oktober 1920

1) Все буржуи мчат на помощь Врангелю,
2) Чтоб кончить с последней надеждой.
3) Поможем фронту добровольцами,
4) Поможем оружием, хлебом и одеждой.

1) De hele bourgeoisie komt Wrangel te hulp.
2) Om ze de laatste hoop te ontnemen,
3) Laten we het front steunen met vrijwilligers,
4) Helpen met wapens, brood en kleren.



ROSTA № 426. Oktober 1920

1) Забудем солдатчину!
2) Забудем голод!
3) Забудем холод и горе,
4) Как только барона скинем в Черное Море.

1) We zullen het soldaat zijn vergeten!
2) We zullen de honger vergeten!
3) We zullen de kou en de ellende vergeten,
4) Zodra we de baron in de Zwarte Zee hebben gesmeten.



ROSTA № 498. November 1920

1) Красноармейцы отняли у Белых 3.000000 пудов хлеба.
2) Хлеб пойдет голодной России.
3) Что это значит?
4) Это значит – крестьянин фронту помогал не зря.
5) Это значит рабочий работал не зря.
6) Это значит – гражданин отдавал последнее фронту не зря.
7) Это значит – работница надрывалась не зря.
8) Все возвращает красноармеец.
9) Не уставайте же помогать фронту, товарищи.

1) De soldaten van het Rode Leger hebben 3.000.000 poed van de Witten afgenomen.
2) Het brood gaat naar hongerend Rusland.
3) Wat betekent dat?
4) Dat betekent dat de boer het front niet voor niets heeft geholpen.
5) Dat betekent dat de arbeider niet voor niets heeft gewerkt.
6) Dat betekent dat de burger niet voor niets zijn laatste bezit aan het front heeft gegeven.
7) Dat betekent dat de arbeidster zich niet voor niets heeft uitgesloofd.
8) De Rode soldaat zal alles teruggeven.
9) Blijf het front helpen, kameraden.



ROSTA № 536. November 1920

1) 3 высших учебных зеведений.
2) 25 детских домов.
3) 90 детских садов.
4) 1800 изб читален
5) 350 народных библиотек.
6) 940 школ для взрослых.
7) А сколько открыто по всей России!
8) А что открывают белогвардейцы?
9) Кабаки для буржуев.

1) 3 instituten voor hoger onderwijs.
2) 25 kindertehuizen.
3) 90 kleuterscholen.
4) 1800 leeszalen.
5) 350 openbare bibliotheken.
6) 940 scholen voor volwassenen.
7) Hoeveel is er niet geopend in Rusland!
8) En wat openen de witgardisten?
9) Kroegen voor de bourgeois.



ROSTA № 603. November 1920

1) Товарищи крестьяне! Шахтеры голодают.
2) Помогите ему хлебом.
3) Удвоится сила добывающего уголь.
4) Воскреснет фабрика и вернется к тебе одолженое сторицей.

1) Kameraden boeren! De mijnwerkers hebben honger.
2) Help ze met brood.
3) De kracht verdubbelt van hem die de steenkool delft.
4) De fabriek komt weer tot leven en geeft je het geleende honderdvoudig terug.




TSL 77

>