Genrich Sapgir



Parade der idioten en andere gedichten





Genrich Sapgir. Bron

Genrich Yeniaminovitsj Sapgir is geboren in een schoenmakersgezin. In de Sovjettijd verdiende hij officieel zijn brood als schrijver van kinderboeken (gedichten en toneelstukken) en filmscenario's. Inofficieel nam hij actief deel aan het Moskouse kunstenaarsleven. In de jaren zestig leidde hij de avantgardistische dichtersgroepering Konkreet, waarvan onder meer ook de later beroemd en berucht geworden Eduard Limonov lid was. Hij had ook uitstekende connecties met de niet-officiële avantgardistische beeldende kunstenaars en organiseerde tentoonstellingen in zijn eigen huis.

Pas in 1978 verscheen Sapgirs eerste dichtbundel, 'Sonnetten op overhemden'. De bundel werd uitgegeven in Parijs, want de Sovjetautoriteiten wilden niets weten van Sapgirs nonconformistische poëzie, waarin ernst gepaard gaat met een speels en vaak ingenieus gebruik van de taal - totaal andere poëzie dan officeel was voorgeschreven. Pas na de perestrojka kon Sapgir volop publiceren. In 1993 verscheen een uitvoerige keuze uit zijn poëzie, met onder andere enkele (niet uitgegeven) bundels uit de jaren zestig. Het hier opgenomen verhaal, 'Het hoofd van de sprookjesverteller' komt uit een bundel proza en poëzie, 'Vliegend en slapend' die in 1997 is gepubliceerd. Sapgir is ook een van de redacteuren van een loodzware, massieve, meer dan duizend bladzijden tellende uitgave over de Russische niet-officiële kunst en literatuur van de jaren zestig en zeventig, 'De samizdat van de eeuw' (1997).




Ik loop. En mij tegemoet
Komen idioten
Een idioot met een baard
Een idioot zonder baard
Een sponsachtige idioot
Een idioot met een grote mond
Een hoekige idioot
Een idioot met een bepaald soort hoofd
Een idioot met plukken watten uit zijn oren
Daar loopt een vrolijke idioot
Daar loopt een zware idioot
Daar loopt een sympathieke idioot
Daar loopt een apathische idioot
Daar loopt een normale idioot
Daar loopt een brutale idioot
Daar loopt een geniale idioot
Daar loopt een epochemakende idioot
Sommige idioten zijn netjes gekleed
Andere een stuk minder - ongeschoren, verfomfaaid
Sommigen hebben zich als Romeinen in kranten gewikkeld
Anderen in hun ontwerpen en berekeningen
Sommigen bedekken hun schaamte met salaris
Anderen hun geleerdheid met werk

Verantwoordelijke taken
Dragen idioten
Auto's en datsja's
Dragen idioten
Daar loopt een idioot die bijna huilt

'Ik heb alleen maar pech Mijn vrouw is hysterisch
Mijn chef een debiel
Ik ben neurasthenisch
Heb mezelf in het verderf gestort'
Daar lopen idioten - ze dragen industriële complexen
Fabrieken wetenschappelijke instituten
Kolven wielen raketten
Boeken beeldhouwwerken etudes
Ze dragen foto's van een dode planeet
En volkomen vreemde voorwerpen

Daar lopen idioten daar lopen idioten
Daar tuigen twee van hen iemand af
En twee anderen tuigen iemand op
Een dwerg en idioot
Eerlijke idioten
Als schoppen
Heldere idioten

Als plakkaten
Goede idioten over het algemeen prima kerels
Alleen een beetje griezelig om tussen hen in te lopen
Idiote liedjes zingen de idioten
Idiote gedachten koesteren de idioten

En ze weten niet en willen niet weten de idioten
Dat ze eens zijn uitgedacht door idioten
Daar lopen werkezels daar lopen diplomaten
Daar lopen collectieven archieven en regimenten
En langs de eindeloze bakstenen muur
Lopen idioten lopen idioten
Het orkest speelt de 'Mars der idioten'
Ze lopen - en er komt geen einde aan de parade der gedrochten

En je lijkt temidden van hen zelf een idioot
Meegesleurd in de stroom
Maar misschien is dat normaal? De Natuur?
En is er èn beweging, èn een doel èn vrijheid?
Niet voor niets zijn ze op de loop van een mitrailleur geklommen
Als herfstbladeren zijn ze omgekomen zonder tal...

Laat ik dus sterven voor de droom van een idioot
Met de gelukzalige glimlach van een idioot


STEMMEN

Daar hebben ze een mens gedood,
Daar hebben ze een mens gedood,
Daar hebben ze een mens gedood,
Beneden hebben ze een mens gedood
Kom, laten we gaan kijken.
Kom, laten we gaan kijken.
Kom, laten we gaan kijken.
Kom, laten we gaan kijken.
Een lijk, en hij ziet er ook uit als een lijk
Hij slaapt, hij is zo dronken als een lijk!
Het is geen lijk, maar ziet er uit als een lijk
Wat een lijk, hij is zo dronken als een lijk
Hij wentelt zich in zijn braaksel ---
Hij wentelt zich in zijn braaksel ---
Hij wentelt zich in zijn braaksel ---

---------------------------------------------------

Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen

En draag hem naar de binnenplaats
Sleep hem naar de binnenplaats
Gooi hem op de binnenplaats
Lazer hem op de binnenplaats! -

En sluit de toegangsdeuren
Doe de deuren stevig dicht!
Smijt dicht de deuren!
Doe de deuren met alle sloten op slot!

Wat is er met hem - schreeuwt of zwijgt hij?


DE KAT EN DE SPRINKHAAN
(triomf van de methode)

in het donker ving de kat de sprinkhaan
in het donker speelde de kat met de sprinkhaan
met de sprinkhaan knarste de kat in het licht
de kat vrat de sprinkhaan op de sprinkhaan

in het donker ving de kat het donker
in het donker speelde de kat met het donker
met het donker knarste de kat in het licht
de kat vrat het donker op het donker

in het donker greep de sprinkhaan de kat
de sprinkhaan speelde met de kat in het donker
de sprinkhaan knarste met de kat in het licht
de sprinkhaan vrat de kat op de sprinkhaan

in het donker ving het donker de kat
het donker speelde met de kat in het donker
het donke knarste met de kat in het licht
het donker vrat de kat op het donker

het donker ving het donker in het donker
het donker speelde met het donker in het donker
het donker knarste met het donker in het licht
het donker vrat het donker op in het licht


GESCHENK

als de zon schijnt zal ik je morgen zien
als het regent kom je waarschijnlijk niet
en als het sneeuwt kom je beslist aanrennen
in een regenjas zonder hoed op geheel in zon en sneeuw

ik zal eeuwig op je wachten als er tijd is
als er geen tijd meer is zal ik toch op je wachten
ergens in een ander leven zul je toch verlaat
uit de metro - uit de leegte - zul je toch komen

dat zal als een geschenk zijn - warme lippen
een koude wang maar warme lippen
zelfs wanneer jij en ik er allebei niet zijn
zal toch dit er zijn - een onverwacht geschenk

nee, niet het bloed jaagt ons op - een zuiver verlangen
warme stromen omspoelen jou en mij
alleen de wangen, lippen, tranen tegen elkaar vlijen -
ze vloeien samen in één gouden ring.


Vertaling: Willem G. Weststeijn




<    

TSL 25

   >