Genrich Yeniaminovitsj Sapgir is geboren in een
schoenmakersgezin. In de Sovjettijd verdiende hij
officieel zijn brood als schrijver van kinderboeken
(gedichten en toneelstukken) en filmscenario's. Inofficieel
nam hij actief deel aan het Moskouse kunstenaarsleven.
In de jaren zestig leidde hij de avantgardistische
dichtersgroepering Konkreet, waarvan
onder meer ook de later beroemd en berucht geworden
Eduard Limonov lid was. Hij had ook uitstekende
connecties met de niet-officiële avantgardistische
beeldende kunstenaars en organiseerde tentoonstellingen
in zijn eigen huis.
Pas in 1978 verscheen Sapgirs eerste dichtbundel,
'Sonnetten op overhemden'. De bundel werd uitgegeven
in Parijs, want de Sovjetautoriteiten wilden
niets weten van Sapgirs nonconformistische poëzie,
waarin ernst gepaard gaat met een speels en vaak ingenieus
gebruik van de taal - totaal andere poëzie
dan officeel was voorgeschreven. Pas na de perestrojka
kon Sapgir volop publiceren. In 1993 verscheen
een uitvoerige keuze uit zijn poëzie, met onder
andere enkele (niet uitgegeven) bundels uit de jaren
zestig. Het hier opgenomen verhaal, 'Het hoofd
van de sprookjesverteller' komt uit een bundel proza
en poëzie, 'Vliegend en slapend' die in 1997 is gepubliceerd.
Sapgir is ook een van de redacteuren van een loodzware, massieve, meer dan duizend bladzijden
tellende uitgave over de Russische niet-officiële
kunst en literatuur van de jaren zestig en zeventig,
'De samizdat van de eeuw' (1997).
STEMMEN
Daar hebben ze een mens gedood,
Daar hebben ze een mens gedood,
Daar hebben ze een mens gedood,
Beneden hebben ze een mens gedood
Kom, laten we gaan kijken.
Kom, laten we gaan kijken.
Kom, laten we gaan kijken.
Kom, laten we gaan kijken.
Een lijk, en hij ziet er ook uit als een lijk
Hij slaapt, hij is zo dronken als een lijk!
Het is geen lijk, maar ziet er uit als een lijk
Wat een lijk, hij is zo dronken als een lijk
Hij wentelt zich in zijn braaksel ---
Hij wentelt zich in zijn braaksel ---
Hij wentelt zich in zijn braaksel ---
---------------------------------------------------
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
Pak hem beet bij zijn armen en zijn benen
En draag hem naar de binnenplaats
Sleep hem naar de binnenplaats
Gooi hem op de binnenplaats
Lazer hem op de binnenplaats! -
En sluit de toegangsdeuren
Doe de deuren stevig dicht!
Smijt dicht de deuren!
Doe de deuren met alle sloten op slot!
Wat is er met hem - schreeuwt of zwijgt hij?
DE KAT EN DE SPRINKHAAN
(triomf van de methode)
in het donker ving de kat de sprinkhaan
in het donker speelde de kat met de sprinkhaan
met de sprinkhaan knarste de kat in het licht
de kat vrat de sprinkhaan op de sprinkhaan
in het donker ving de kat het donker
in het donker speelde de kat met het donker
met het donker knarste de kat in het licht
de kat vrat het donker op het donker
in het donker greep de sprinkhaan de kat
de sprinkhaan speelde met de kat in het donker
de sprinkhaan knarste met de kat in het licht
de sprinkhaan vrat de kat op de sprinkhaan
in het donker ving het donker de kat
het donker speelde met de kat in het donker
het donke knarste met de kat in het licht
het donker vrat de kat op het donker
het donker ving het donker in het donker
het donker speelde met het donker in het donker
het donker knarste met het donker in het licht
het donker vrat het donker op in het licht
GESCHENK
als de zon schijnt zal ik je morgen zien
als het regent kom je waarschijnlijk niet
en als het sneeuwt kom je beslist aanrennen
in een regenjas zonder hoed op geheel in zon en sneeuw
ik zal eeuwig op je wachten als er tijd is
als er geen tijd meer is zal ik toch op je wachten
ergens in een ander leven zul je toch verlaat
uit de metro - uit de leegte - zul je toch komen
dat zal als een geschenk zijn - warme lippen
een koude wang maar warme lippen
zelfs wanneer jij en ik er allebei niet zijn
zal toch dit er zijn - een onverwacht geschenk
nee, niet het bloed jaagt ons op - een zuiver verlangen
warme stromen omspoelen jou en mij
alleen de wangen, lippen, tranen tegen elkaar vlijen -
ze vloeien samen in één gouden ring.
Vertaling: Willem G. Weststeijn