Tijdschrift voor Slavische Literatuur

11 april 1927

Op 11 april 1927, om 9.15 u. zette zich Mr. Twift, eigenaar van de grootste conservenfabriek in Chicago, aan het ontbijt. In tegenstelling tot andere burgers, die hun ontbijt aanvangen met een een zachtgekookt eitje, at Mr. Twift vóór zijn eitje altijd een Californische peer met zure room. Op die gedenkwaardige ochtend koos hij zoals hij dat gewoon was zo’n sappige vrucht en terwijl hij geurig sap op zijn servetje morste, rekende hij uit of het voordelig was aandelen te kopen van de concurrerende firma van de heren Tsjersov. Hij krabbelde in zijn notitieboek:

‘Hm’

Daarna zei Mr. Twift, zijn twijfels zeer duidelijk kenbaar makend: ‘Hm.’ Zonder zijn potlood in zijn rechterhand los te laten, lepelde hij zijn glaasje zure room leeg en schreef op een blaadje van de tafelagenda onder het rode kopje ‘te verrichten’:

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Vaststellen aan wie de Tsjersovs blazen verkopen en tegen welke prijs.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Opgemerkt dient te worden dat het eerste kwartier van het ontbijt van Mr. Twist zich niet beperkte tot de berekening van de omzet van de firma Tsjersov en het verorberen van een Californische peer. Hij deed ook nog een geniale ontdekking.

Alle geleerden die aan de biografie hadden gewerkt van de beroemde organisator van de beste fabriek ter wereld voor vleesconserven, waren tot de slotsom gekomen dat Amerika in Mr. Twift een briljant filosoof was kwijtgeraakt die het wetenschappelijke denken had verrijkt met vele bijdragen op het gebied van zoöpsychologie, antroposofie en eugenetica. Zijn naam, thans bekend bij slechts een handjevol deskundigen dat de geschiedenis van de ondergang destijds van Europa bestudeert – dat is van halverwege de jaren twintig tot het einde van de jaren dertig van de twintigste eeuw, was even populair in de USA als de de naam van de vulpenfabrikant Waterman of de klassieke bokser Gemps. Drie omstandigheden droegen bij tot de roem van Mr. Twift:

Rationele Economie

I. Toen hij in de krant las dat een mens per jaar aan excrementen produceert:

die zomaar teloorgaan, sloot hij, aangezien hij een voorbeeld wilde stellen voor een rationele economie, een contract met de tuiniers in de buitenwijken, waar hij dagelijks met zijn automobiel om 9.30 u. in de morgen heen reed, nadat hij zijn peer en eitje had genuttigd. Over dit koene gedrag van Mr. Twift werd in tijdschriften van alle staten geschreven, van Alaska tot Mexico, waarmee zijn eerbiedwaardige naam werd verspreid.

II.

In 1926 dicteerde Mr. Twift in een zwavelbad aan zijn stenografiste een kleine, maar zeer inhoudsvolle eugenetische studie: ‘Onze morele schuld oftewel vermenigvuldig u voortaan rationeel’. Als brochure met passende illustraties uitgegeven. In de staat Ohio werden kinderen die de lagere school met lof hadden doorlopen, met het genoemde boekje van Mr. Twift onderscheiden.

III.

Diegenen die zich verre hielden van literatuur, kenden evenzeer de naam van Mr. Twift, dankzij diens veelzijdige activiteiten. De in peinzen verzonken wandelaar kon, ergens wandelend door de Fifth Avenue, een blik ten hemel werpen, waar voor hem een paarse foto verrees van een jong, lieftallig varken met daaromheen in een krans van sierletters:

VRAAG ALLEEN varkensVLEES VAN TWIFT!

En zo gebeurde het dat toen de beroemde Mr. Twift zijn peer op had en de omzet van de Tsjersovs had berekend, hij de wereld op een nieuwe ontdekking vergastte. Indachtig de hoog culturele amusementswaarde van de vorige dag (zwemwedstrijden en een concert van Mrs. Aid, de befaamde coloratuursopraan) schreef hij in die lijvige tafelagenda:

Grote ontdekking

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Definitief bewijzen dat de mens uit de kikker is voortgekomen
(dat heb ik ontdekt – T.)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ongeacht de diepgang van dit denkbeeld is dat toch niet die gedachte die ons toestaat de 11e april 1927 een historische dag te noemen.

Buitengewoon belangrijke gebeurtenissen vonden enigszins later plaats. Het ontbijt van Mr. Twift werd voortgezet. Een bediende bracht een middelgroot kippenei in een zilveren dopje. Nadat hij heel precies de schil van het topje van het ei had gepeld, voer er opeens een schok door Mr. Twift: midden tussen het kleurloze slijm van het eiwit dreef een bloederig vlekje. Mr. Twift schoof verontwaardigd het eitje van zich weg, want hij, d.i. Mr. Twift, eigenaar van een fabriek van vleesconserven, waar dagelijks minstens 11.000 varkens en 780 stieren werden geslacht, was vegetariër en hield volgens goddelijk gebod veel van vee en voedde zich uitsluitend met melkproducten. Toen hij het rode vlekje ontwaard had boog hij zich ernstig over de vraag: is geboortebeperking niet moord en kan een consequente vegetariër wel een eitje nuttigen? Met een lepeltje roerend door het doorzichtige eiwit peinsde Mr. Twift een minuut hierover en besloot toen ferm dat hij het eierdopje voortaan zou laten rusten en geheel verschillend van andere mensen nooit meer een ei zou nuttigen, niet bij het ontbijt, niet bij het tussendoortje en ook niet bij de middagmaaltijd.

Lakei brengt brieven

Maar ook aan deze ontroerende beslissing van de grootmoedige vegetariër dankt de 11e april 1927 niet zijn roem. Na het onopgegeten eitje te hebben opgeruimd overhandigde een lakei Mr. Twift de ochtendpost: meer dan 30 brieven. Mr. Twift legde 11 enveloppen met Europese postzegels opzij en gooide ze zonder te hebben gelezen in de prullenmand. Hij haatte Europa, dat noch de voortreffelijke vleesconserven van zijn fabriek wilde kopen, noch zich rationeel wilde vermenigvuldigen. Snel bekeek hij de overige brieven en slechts een, de laatste, kon enigszins zijn aandacht trekken. Ziehier wat er op dat dunne, knisperende blaadje stond:

Het lezen van de krant

‘Prima,’ zei Mr. Twift en maakte er een aantekening van.

Daarna vouwde hij de Chicago Tribune open. Onwillekeurig viel zijn gematigd vegetarische blik op het einde van de vierde kolom, waar het woord ‘Europa’ stond, dat vanaf heden zijn intrede deed in zijn aangelegenheden. Lui bladerde hij door een dozijn cabelogrammen, die melding maakten van diverse oorlogen op de Balkan, in Polen en de landen langs de Rijn. Hij prentte drie rustige depechés in zijn hoofd:

Succes Volkenbond

• Genève. De voorzitter van de Volkenbond, dhr. B a r g o s hield bij het diner ter ere van het tienjarig jubileum van dit instituut een speech, waarin hij wees op de‘schitterende successen van de politiek van vrede, humaniteit en rechtvaardigheid, en dat afgezien van talrijke complicaties’. De vertegenwoordiger van Luxemburg had zich van de viering afgezien.


Omslag en binnenwerk van de Tsjechische uitgave.

Opvallend was het seringkleurige toilet, model Loeben (Parijs, 2 rue de la Boetie) dat mevrouw Trendedi droeg, de echtgenote van de vicevoorzitter. Menu:

assorti voorgerechten, schildpadsoep, sole à la grenadine, filet de la Paix, asperges met Lambertonsaus; plombière Fjord, enzovoort.

• Kopenhagen. Het instituut van de Hogere Statistiek noteert dat het verlies aan levend materiaal in de periode 1924-1926 het totale aantal slachtoffers van de laatste algehele oorlog van 1914-1918 overschrijdt. Zoals bekend kostte deze vierjarige oorlog Europa:

Droevige statistiek

In drie jaar (1924-1926) is geregistreerd:

Groene broek van d’Annunzio

• Venetië. Berichten over het overlijden van d’Annunzio worden tegengesproken. De dichter is kerngezond en heeft onlangs een ode geschreven ter ere van de annexatie van Macedonië. Hij is van plan binnenkort voor een week naar voormalig Griekenland af te reizen. Het is mogelijk dat de dichter deel zal nemen aan sportfestiviteiten (afdaling van de Olympus op elektrische sleden e.d.). Het Dante-Genootschap heeft hem voor die gelegenheid een groene chemise rijbroek geschonken en een mof in de vorm van een lier.

Toen Mr. Twift deze cabelogrammen had gelezen, wierp hij een blik op de wand, waar temidden van allerlei plannen en schetsen een grote landkaart van beide halfronden hing. De ooit bekoorlijke dochter van een Foenicische koning, thans een armzalige lichtekooi, was daar zoals gewoonlijk aan het pootjebaden. Mr. Twift tikte tegen haar voorhoofd, waardoor zijn wijsvingertje pijnlijk het totaal vervallen Madrid trof. Na zijn ontbijt beëindigd te hebben vertrok hij zoals gewoonlijk naar zijn groentetuin. Op tafel bleef de lijvige agenda achter.

[H.2 overgeslagen]

3.

DE WORTEL VAN HET KWAAD OFTEWEL DE ETNOGRAFISCHE WEETGIERIGHEID VAN DE PRINS

De Prins van Monaco, monarch van een van de kleinste staten van Europa:

(oppervlakte 1.5 km2 – 24.600 inwoners)

blonk volgens berichten van de historici uit door zijn bijzondere weetgierigheid. Al zijn tijd besteedde hij, wanneer hij even vrij had van zijn studie in roulette, aan reizen. Europa dankt juist aan die toeneiging van de vorsende monarch haar ondergang.

1892

Wandeling van de prins

In de herfst van 1892 toog de prins naar Nederland. Hij verbleef drie dagen in Den Haag en toen hij het schilderij van Jan Maas zag dat een bronzen bekken uit de zeventiende eeuw voorstelde, brak hij in overstaan van die ondraaglijke schoonheid in tranen uit. In Gouda kocht hij een pijp, in Haarlem een tulpenbol en in Leiden een jonge profeet. De prins hield een dagboek bij, dat gelukkig bewaard is gebleven en plastisch het leven weergeeft van deze Europese streek aan het einde van de negentiende eeuw.

18 juni

Op 18 juni voer de prins op een klein jacht het noordelijke stadje Den Helder uit en meerde tegen een uur of twee ’s middags af bij de vlakke kust van het eiland Texel, waarvan de weinig talrijke bevolking zich onledig hield – zoals sinds kort kon worden vastgesteld door Mr. Burway – met het rapen van eieren van zeevogels.br />
In een klein huisje ontwaarde de prins enkele rode ronde kazen. Indachtig zijn na aan het hart gelegen roulette, rolde hij een kaas en schreeuwde: ‘Faites vos jeux!’br />
Uit het huisje kwam een Hollandse vrouw naar buiten met een vrien- delijk gezicht en een gesteven kapje op, ze tilde een te ver weg gerolde kaas op en verdween zonder een woord te zeggen. Verstrooid liep de prins achter haar aan naar binnen, waar hij vier minuten in volledige incognito en zonder zijn gevolg verbleef. Weer naar buiten komend sprak hij peinzend: ‘Rien ne va plus!’

4 minuten

Zelfs de schrandere buurvrouwen konden er niets slechts van denken – ten eerste omdat de prins niet langer dan vier minuten in het huis was, ten tweede omdat het kapje van de Hollandse volstrekt niet gekreukt was.

De prins noteerde in zijn dagboek:

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18 juni. Eiland Texel (4 ̊ O.L. 53 ̊ N.B.). Vogeleieren. Kaas. Vriendelijke bevolking. De punten van het kapje moeten pijnlijk in de wangen prikken. Overigens: rien ne va plus!...

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18 maart 1893

Geboorte van Jens Boot

De pientere buurvrouwen hadden het ditmaal niet bij het rechte eind: precies op 18 maart 1893 kreeg de Hollandse met het vriendelijke gezicht, die bij die gelegenheid haar gesteven kapje had afgezet, een zoon, genaamd Jens Boot. Van zijn zeer voorname vader erfde hij diens grote passie voor hoog spel, wat hem later niet weinig voordeel heeft gebracht bij zijn project van de vernietiging van het vijfde werelddeel. Met de moedermelk zoog hij de liefde in voor lekkere melk en daarom was hij in tijden van oorlog en revolutie onafscheidelijk van een flesje gecondenseerde melk, gemaakt in Middelburg.